Column Pieter Vos: Meer grip op het onbewuste

Wist u dat we slechts 2 tot 4 procent van onze beslissingen écht bewust maken? Ooit een kater gehad? Te veel gegeten waardoor je misselijk werd? Overgestoken bij rood licht en nét niet aangereden? We dénken graag dat wij rationele wezens zijn. Maar 98 tot 96 procent van onze beslissingen nemen we ondoordacht. De mens is een impulsief wezen.

Ik verzin dit niet zelf. De wetenschapper Kahneman ontdekte dat we twee denksystemen hebben: een emotioneel, onbewust, snel en automatisch systeem; en een rationeel, bewust, langzaam en weloverwogen systeem. Ruim 96% van ons denken en de beslissingen die we nemen, vindt plaats in dat eerste systeem. Persoonlijk krijg ik van deze feitelijke kennis een beetje de kriebels. Blijkbaar hebben we minder grip op ons doen en laten dan ik dacht. Maar het verklaart wél waarom wij mensen zo vaak verkeerde inschattingen maken en beslissingen nemen. 

Als het gaat om duurzaamheid in het bedrijfsleven, staat naar mijn mening ‘continuïteit’ met stip op één. Wie de boel verkwanselt, houdt immers niets over. Om de continuïteit van je bedrijf te borgen, zijn weldoordachte beslissingen en keuzes natuurlijk een must.
Dus wát kunnen we doen om daarbij die 2 tot 4 procent van ons brein te bereiken?

Startpunt is bewustwording: waardoor wordt ieders onderbuikgevoel gevoed? Wat zijn de onderliggende meningen en normen van alle teamleden? ‘De som van de waardes van de teamleden is de set van waardes van de organisatie’, stelde prof. Hemel. En díe set is dus bepalend voor de richting waarin je bedrijf beweegt! 

Met enige regelmaat houden wij speciale teamsessies waarin we die waardes, meningen en normen in kaart brengen. Zo worden we ons meer bewust van de onbewuste processen. Volg je me nog? Prima, dan zitten we nog steeds in systeem 2! 

Pieter Vos
Directeur Nutrilab