Waar veel visbedrijven op Urk de ene kant opgaan (in de zalm), gaat Van der Lee Seafish graag de andere kant op (in producten met toegevoegde waarde). Een houding die het bedrijf geen windeieren legde. Door de grote groei van de laatste jaren werd het hoog tijd voor een verbouwing én een nieuwe koude-installatie.
“We hebben de leukste klanten,” zegt de goedlachse Willem van der Lee, mede-eigenaar van Van der Lee Seafish op Urk. Met die klanten doelt hij op grote horecagroothandels, vooral in Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. “Geen retailers die continu de duimschroeven aandraaien, maar fijne partijen die gewoon gaan voor een goed product. En voor een lange relatie: met sommige klanten doen we al meer dan veertig jaar zaken.”
Van der Lee Seafish bestaat al iets langer: al in 1973 startten Willems vader Teun en diens zwager Jochem een fileerbedrijf. Lange tijd werd er alleen in verse vis gedaan. Maar de druk op de Noordzeevis nam steeds meer toe en de aanvoer werd minder. Willem: “Dertig jaar geleden al zijn we daarom gestart met een paneerlijn, om waarde toe te voegen aan de vis. Een paneermachine, battermachine, een vormmachine en een oven om de vissticks te vormen – zo begon het. Een vooruitstrevende keuze destijds.” Inmiddels wordt ongeveer de helft van de 5.000 ton vis die hier jaarlijks binnenkomt bewerkt: gepaneerd, gevormd (zoals burgers), voorzien van een batter en/of paneerlaag, en meestal voorgebakken. “Maar we maken hier ook kip- en vegetarische producten. Tja, op Urk is dat een eigenwijze zet. Maar onze klanten vragen erom en wij kunnen het maken,” aldus Willem.
Eric van Miltenburg (links) en Willem van der Lee
De andere helft van de vis die Van der Lee Seafish verkoopt, is nog altijd verse vis. Deels uit de Noordzee (onder andere schol, schar, wijting, tarbot en scheermessen) en deels uit andere verre buitenlanden. Bijna alle producten, zowel die met toegevoegde waarde als de verse vis, gaan diepgevroren de deur uit. Bij de verbouwing eerder dit jaar – nodig vanwege de groei van het bedrijf – werd daarom meteen een nieuwe, centrale koude-installatie aangeschaft met een grote vriescapaciteit, inclusief de mogelijkheid om in de toekomst warmte af te voeren op een warmte-koudeopslag (WKO). “De bestaande R22, propaan/CO2 en ammoniak/CO2 installaties waren aan vervanging toe. Er moest een energiezuiniger apparaat komen dat ook voldoet aan de veranderende wetgeving rondom koudemiddelen. Bovendien: voorheen hadden we één grote schroefcompressor. Ging die stuk, dan stond alles stil,” aldus Willem. Eric van Miltenburg, relatiebeheerder bij Equans Refrigeration & Heating Solutions, vult aan: “De nieuwe installatie bevat meerdere, kleine zuigcompressoren die ook nog in toerbeurten draaien. Gaat er één kapot, dan heb je een buffer met al die andere compressoren.”
Een ander voordeel van de nieuwe installatie is de efficiëntie. Willem: “De vriessnelheid is afhankelijk van de buitentemperatuur en de dikte van het product. Bij een visfilet is het met tien minuten gepiept, bij een grote tong duurt het een goede twintig minuten.” Is de installatie ook energiezuiniger? “Daar gaan we wel vanuit, maar de rekening is nog niet binnen,” lacht Willem. Hij werkt al tientallen jaren met Equans – dat in die tijd een paar keer van naam wisselde na overnames. “Maar de kwaliteit van de installaties en de service zijn onveranderd. We kunnen blind op Equans vertrouwen. En bij problemen hoef ik maar te bellen en de monteurs staan al voor de deur.” Equans helpt bedrijven in de foodbranche met oplossingen voor uitdagingen in de moderne tijd. Eric: “Energietransitie, digitalisering, complexe wet- en regelgeving; er komt veel op ons af. Tegelijkertijd streven foodbedrijven naar duurzame groei en moet alles gewoon doordraaien tijdens de transitie.”
Ook bij Van der Lee Seafish moest de toko blijven draaien terwijl de nieuwe installatie werd gestationeerd. Dat gebeurde op een andere plek dan de bestaande installaties. Eerst werd een verzwaarde verdieping gebouwd bovenop het bestaande laaddock. “Superhandig, want zo draaide de oude installatie door terwijl de nieuwe geplaatst werd. Uiteindelijk is binnen twee dagen de nieuwe installatie stapsgewijs in gebruik genomen,” aldus Eric. De nieuwe aanwinst heeft voldoende capaciteit voor alle vriezers in het bedrijf, inclusief de nieuwe, derde spiraalvriezer. “Daarvoor moesten we de lucht in. Op Urk is er weinig plek voor nieuwbouw, alles moest hier gebeuren,” zegt Willem. Gelukkig is hij het type ondernemer dat het liefst buiten de gebaande paden kijkt. De aard van het beestje, zegt hij: “Jaren geleden, toen het aanbod van de Noordzeevis terugliep, stapten de meeste bedrijven hier noodgedwongen over op zalm. Wij niet; we gingen juist meer inzetten op onze producten met toegevoegde waarde. Een gouden zet, want de vraag is alleen maar gegroeid.”
www.equansrefrigeration.nl
www.vanderleeseafish.nl
Foto's: ©Koos Groenewold
Bron: Vakblad Voedingsindustrie 2025