Column Pieter Vos: De prijs van voedselvei­ligheid

Als het gaat om het borgen van onze veiligheid, worden er vaak rigoureuze maatregelen genomen. Ik denk aan de lockdowns tijdens de corona-crisis. Kinderen die niet naar school gingen, mensen die vereenzaamden. Kijk naar de drastische maatregelen rondom de vogelgriep. Er hoeft maar één gans met vogelgriep over een boerderij te vliegen, en álle kippen en kuikens worden geruimd. Er zijn inmiddels miljoenen dieren verbrand, vermoord. 

Ook in de voedingsmiddelenindustrie kennen we de pijn die met destructie samengaat. Als uit analyses blijkt dat het gehalte van een contaminant boven een drempelwaarde uit komt, worden hele partijen teruggehaald en vernietigd. 

Als wij als lab een overschrijding constateren, moeten we dat melden (ook al is het écht niet altijd zo dat als je op een grens zit, er doden zullen vallen). Zo worden we deelgenoot van het verdriet en frustratie van de klant, delen we het gevoel van machteloosheid: om de enorme verspilling, en een gevoel van onrechtvaardigheid. 

Enerzijds begrijp ik de ingrijpende maatregelen. Het gaat immers om de veiligheid van ons allemaal. Maar toch… Het wringt. Heiligt het doel altijd de middelen? Welke prijs betalen we voor onze veiligheid? 

De consument eist veilig voedsel. Logisch. Die stem klinkt dan ook luid en duidelijk in de samenleving door. Rondom de ondernemer, of de boer, blijft het stil. Bij hen overheerst het gevoel: ‘er wordt niet naar mij geluisterd’.

Ik pleit daarom voor een quick crisisresponsteam van experts in crisis situaties die betrekking hebben op de voedselveiligheid. Naast de NVWA zitten in dat team ook de inhoudelijk experts en het laboratorium. Maar vooral ook het bedrijf waar het allemaal om gaat. Betrek de ondernemer bij het beslissingsproces dat bepalend zal zijn voor het voortbestaan van zijn of haar bedrijf.

De gevolgen van de rigoureuze maatregelen zijn complex en té kostbaar. Ondernemers willen gehoord worden; geef ze een stem.

Pieter Vos
Directeur Nutrilab