10 miljoen tomaten met aardwarmte

Bij Duijvestijn Tomaten in Pijnacker ondernemen ze zo duurzaam mogelijk. Bijvoorbeeld door aardwarmte te gebruiken om de kas te verwarmen. Directeur Ted Duijvestijn legt uit hoe deze innovatie tot stand kwam.

“Energie is heel belangrijk in de tuinbouwsector”, begint Ted Duijvestijn. “Dus nadat mijn broers en ik het tuinbouwbedrijf van mijn ouders hadden overgenomen, vroegen we ons af hoe we nóg meer energie konden besparen. We zijn altijd al zuinig geweest en waren ons bewust van verspilling; wat konden we nog meer doen?” 

Samenwerken

Diverse opties werden onderzocht: van windenergie tot zonnepanelen. “In 2006 hoorden we via ons netwerk van een collega-bedrijf dat gebruikmaakte van geothermie. Uit onderzoek bleek dat aardwarmte de meeste potentie biedt. Rond diezelfde tijd ging een groep studenten van de TU Delft met dit onderwerp aan de gang. We hebben onze ideeën met elkaar gedeeld en zijn gaan samenwerken.” De studenten voerden het onderzoek uit en de universiteit leverde naast kennis een handig netwerk van onder meer ingenieurs en bouwbedrijven. Het Pijnackerse bedrijf zorgde voor inspiratie en enthousiasmeerde de studenten; zij wisten immers dat hun onderzoek niet in een lade bleef liggen, maar echt toegepast zou worden.

Risico’s

Eenvoudig was het niet. “We hebben zo’n drie jaar uitgetrokken voor de voorbereidingen,” vervolgt Duijvestein. “Van het onderzoek tot het regelen van de vergunningen. Vooral de gemeente en provincie boden veel weerstand. Moet dat nou? Kan het wel? Dat soort vragen. Bovendien was het een flinke investering die veel risico’s met zich meebracht voor bijvoorbeeld de verzekeraar en de bank. Met de nodige rechtshulp zijn we er toch gekomen.”

Aan de slag

In 2010 kon er dan eindelijk geboord en gebouwd worden. “In die tijd hebben we ook wel flinke dieptepunten gehad, dat zelfs specialisten geen oplossing meer wisten voor een bepaald probleem. Dan waren we ontzettend blij als iemand van onze technische dienst er een nachtje over geslapen had en ons uit de brand kon helpen”, vertelt hij. “Ondanks alle problemen hadden we toch wel vertrouwen dat het zou gaan lukken.” Het ging niet vanzelf. “In het begin merkten we dat we het water moeilijk de aarde in konden terugpompen. Dat bleek na onderzoek veroorzaakt te worden door een te hoge hoeveelheid methaan. Daarop hebben we een separator ertussen gezet, die het methaan uit het water filtert. Het methaan dat overblijft, kunnen we weer omzetten naar elektriciteit. Een win-winsituatie dus.” 

_________________________

Hoe werkt aardwarmte?

Zo’n 2,5 kilometer diep in de aarde zit water opgeslagen in zand- en poreuze steenlagen. Dit warme water wordt naar de oppervlakte gepompt, waar het door een warmtewisselaar heengaat. De warmte van het opgepompte water wordt meegegeven aan een tweede waterstroom. Deze stroom wordt gebruikt voor het verwarmingssysteem van de kassen. Daarna gaat het opgepompte water weer terug de aarde in. Met dit systeem zijn geen fossiele brandstoffen meer nodig en wordt de uitstoot van CO2 beperkt. Bijkomend voordeel is dat de tomaat een betere kwaliteit en weerbaarheid heeft.
________________________

Restwarmte inzetten

Inmiddels mag Duijvestijn Tomaten spreken van een succes, dat in 2015 bekroond werd met de titel ‘Beste tomatenteler van de wereld’. “We besparen maar liefst 5,5 miljoen kuub aardgas per jaar en maken vrijwel geen gebruik meer van andere energiebronnen”, klinkt het trots. “We houden zelfs warmte over. Studenten mochten meedenken en met een idee komen waar we die restwarmte voor konden gebruiken. Dat werden onze eigen luchtgedroogde tomaten, pesto’s en tapenades. In de toekomst kunnen we misschien zelfs woningen in de omgeving van warmte voorzien. Of we kunnen nauwer samenwerken met een ander bedrijf dat ook aardwarmte gebruikt en elkaars back-up zijn. Inmiddels zijn er al dertien anderen die met aardwarmte werken. Ieder jaar komen er twee of drie bedrijven bij.” 

Advies voor anderen

Terugkijkend zou Duijvestijn het niet nog eens zo aanpakken. “We zouden eerst gelijkgestemden zoeken. Voor één bedrijf is het risico eigenlijk te groot. Dat is ook mijn advies voor andere ondernemers die willen innoveren: zoek elkaar op, bijvoorbeeld in een ondernemersnetwerk. En werk samen met kennisinstituten, zoals universiteiten. Je versterkt elkaar door gebruik te maken van elkaars expertise. Of doe een aanvraag voor een subsidie bij organisaties die innovatie stimuleren. Daar hebben wij gebruik van gemaakt toen we een nieuwe, energiezuinige kas ontwikkelden.”

Daarnaast is het belangrijk om een lange adem te hebben. Duijvestein: “Ik schat dat we zeker vier jaar nodig hebben gehad: van de voorbereidingen tot het daadwerkelijk met aardwarmte verwarmen van onze kassen. Maar laat je daardoor, en door eventuele weerstand, niet ontmoedigen. Je moet vernieuwend zijn om te kunnen blijven ondernemen. Gezonde voeding heeft gezonde energie nodig, vinden wij. En het is belangrijk om te denken aan de komende generaties en duurzaam te ondernemen. Dat wat we de aarde ontnemen, willen we ook teruggeven.” 

www.duijvestijntomaten.nl