Insecten kunnen een belangrijke rol spelen in het circulaire voedselsysteem. Om insecten of voedsel op basis van insecten vaker op het bord van de consument te laten belanden, zet Foodvalley de keten in beweging met bijvoorbeeld een workshop, als partner van Network for Insect Knowledge (NIK) en een internationale insectenmarktscan.
Er is geen gebrek aan kennis, wetgeving laat al vrij veel toe en de consumptie van insecten stijgt. Toch functioneert de insectenketen nog onvoldoende. Hoe komt dat? Wat is er nodig om het te laten werken? En welke spelers zijn relevant?
Met deze vraagstukken houdt Jolijn Zwart – van Kessel, innovation lead circulaire agrifood bij Foodvalley, zich bezig.
Ze zegt: "Insecten kunnen reststromen, zelfs gemengde afvalstromen uit de horeca, verwerken en vervolgens zelf eiwitten leveren voor voer en voedsel. Zo wordt laagwaardig eiwit een hoogwaardige eiwitbron.
Heel interessant, maar er is nog veel onderzoek, ontwikkeling en wetgeving nodig op dit gebied. Circular agrifood biedt ook hier de nodige houvast over de praktische implicaties.
We kijken ook naar de onderwerpen upcycling van reststromen en regeneratieve landbouw."
Insecten zijn een waardevolle alternatieve eiwitbron. Een volwassen krekel bevat bijvoorbeeld 65% eiwit, wat meer is dan rundvlees (23%) en tofu (8%). Bovendien kunnen insecten net als kippen en varkens ingezet worden als restverwerker, alleen is hun footprint een stuk lager. Hun CO2-uitstoot is veel lager en ze gebruiken veel minder land en water. Zwart-van Kessel: "Energieverbruik is natuurlijk nog steeds een uitdaging in de huidige energiecrisis. Maar dat betekent niet dat we niet moeten aansturen op ontwikkeling - innovatie draait om het omgaan met dit soort paradoxen."
Om de rol van insecten in het circulaire systeem te vergroten, doet de WUR veel onderzoek naar de voedselveiligheid rondom het gebruik van insecten die op reststromen leven. "Het zou bijvoorbeeld heel interessant zijn om eetbare insecten te laten groeien op mest. Dat vraagt ook weer om praktische, uitvoerbare wetgeving die dat toestaat.
Natuurlijk moet er voor veel Nederlanders om insecten te willen eten nog een mentale drempel worden overwonnen, maar ik verwacht dat de acceptatie zal groeien."
Om de vraag te beantwoorden hoe we insecten vaker op het bord van de consument krijgen, brengt Foodvalley als partner in het Network for Insect Knowledge (NIK) de insectenketen bij elkaar. "Kwekers, verwerkers, retail en foodservice moeten om de tafel om ervoor te zorgen dat we volgend jaar insectenproducten in de schappen gaan zien. Ook moeten we het verhaal van deze producten bij de consument onder de aandacht brengen. Om dit in gang te zetten organiseren we een workshop waarbij we deze partijen uitnodigen. Als partner van het NIK wil ik de lezer ook wijzen op diverse onderwerpen rondom insectenkweek.
Het NIK heeft de website nfik.nl gelanceerd. Op deze website kunnen partijen met de ambitie om met insecten aan de slag te gaan alles vinden over dit onderwerp: wet- en regelgeving, vergunningen en de vindplaatsen ervan, informatie over trainingen en evenementen, handleidingen voor het kweken van diverse insecten en een hygiënegids. Ook een handig overzicht van alle schakels in de insectenketen in Nederland en België, waaronder veevoederbedrijven, overheidsinstanties, technologieleveranciers en de voedingsmiddelenindustrie. En uiteraard financiers – geld is een wezenlijke factor om innovatie aan te jagen.
Daarom organiseren we een Bioventures Network workshop waar startups in circulaire agrifood kunnen pitchen aan investeerders," aldus Zwart-van Kessel.
Om de wet- en regelgeving inzichtelijk te maken, heeft Foodvalley samen met haar samenwerkingspartners Enterprise Singapore recent een internationale insecten marktscan gepubliceerd. Zwart – Van Kessel: “Daarmee kijken we met een internationale bril naar de wet- en regelgeving met bijdragen van Europese insecten belangenbehartiger IPIFF. We hebben in kaart gebracht welke wetgeving momenteel in Europa van toepassing is, welke wetgeving aanstaande is en welke regels onlangs zijn aangepast (zoals bijvoorbeeld in Singapore). Ook de marktontwikkelingen en -spelers in Singapore komen aan bod. Omdat in die regio ook meer met insecten wordt gewerkt, is het een heel interessante afzetmarkt voor Europese partijen en vice versa.”
Van ervaringen en ontwikkelingen in het buitenland kunnen we veel opsteken, meent Zwart – van Kessel: “In ons land experimenteren we nog volop met de kweek en productie. En zijn er ook wel pioniers die al interessante producten op de markt brachten. Ynsect Nederland levert aan diverse productverwerkers. De Krekerij is een relatief kleine club die de heerlijke hopper meatballs van krekels en buffalo shoarma maakt. De producten zijn verkrijgbaar via partijen in de foodservice.”
Zwart-van Kessel zegt dat er vanuit de horeca echt enthousiast wordt gereageerd op insectenproducten: "Dit laat zien dat er echt kansen liggen. De vleesvervangers nemen de laatste jaren ook een enorme vlucht; insectenproducten hebben alles in zich om groot te worden. We nodigen alle partijen die hier een rol in kunnen spelen dan ook uit om aan te haken.
Samen maken we de keten draaiend.”
Bron: Foto Jolijn: ©James Media; Foto burger: ©De Krekerij; foto meel ©Shutterstock.com/nicemyphoto