Column Pieter Vos: Cultuur­ver­an­de­ring

Het komt bij de beste bedrijven voor. Het loopt niet lekker. Je hebt te maken met  problematiek in de organisatie, en een toenemend aantal klachten; van binnenuit en buitenaf. Je wéét dat er wat moet veranderen. Maar jouw organisatie zit op slot. Er is geen beweging in te krijgen. 

Over het aanpakken van de bedrijfscultuur en verandermanagement bestaan veel theorieën, er zijn talloze studies naar gedaan en boeken over volgeschreven. Het leukste boek is volgens mij ‘Wie heeft mijn kaas gepikt’ van Spencer Johnson. Zoek het maar eens op.

Tot de ontdekking komen dat het anders moet, is één. Maar hoe? Zo kwam er een nieuwe directeur, gevolgd door weer een ander. Managers werden op de zaak gezet. Ook die kwamen en gingen. Steeds weer kregen de ‘praktische handwerkmannen’ - de mensen die het échte werk doen en soms al 40 jaar in het bedrijf rondlopen – de bekende (ellenlange) verandermanagement-vragenlijsten voorgeschoteld. Het leverde weinig op. De klachten namen niet af. Wel liep de (werk)druk op. De sleutel tot verandering werd niet gevonden. 

Ik ging op zoek. Wat waren in dit bedrijf de cultuurparameters? Als dát facet in beweging kon komen, zou de hele bedrijfscultuur kunnen gaan meebewegen. Op het eerste gezicht leek het te maken te hebben met verantwoordelijkheid en discipline (of het gebrek daaraan). Maar helemaal zeker was ik er niet van. Dus groef ik dieper. Ik ben gaan luisteren. Om écht te kunnen luisteren, moet je de mensen kunnen horen. En om wat te horen, moeten ze praten; vanuit hun hart. Daarvoor moet je hun vertrouwen winnen. Dus dompelde ik me onder in hún leefwereld, stond in hún schoenen. Pas toen hoorde en zag ik waar ze zoal tegenaanlopen. Door in de diepste krochten van de organisatie te duiken, ontdekte ik waar de hefboom zat. Die draaide, grotendeels, om gezien en gehoord worden. 

Luisteren naar de mensen op de werkvloer, geloof me: dát is goud waard.
Eindelijk kwam er beweging in de bedrijfscultuur.  

Pieter Vos
Consultancy & Interim Management