Tools om processen te optimaliseren

‘Trends in automatisering’ is een zeer breed thema. Het gaat over traceability, het analyseren van big data en over machines die steeds beter op elkaar afgestemd zijn. Ook doen tablets hun intrede op de productievloer.

De belangrijkste trend is traceability. “Dit heeft natuurlijk alles te maken met de voedselschandalen van de laatste tijd,” zegt Godfried Mensink, hoofd automatisering bij machinefabrikant SFK LEBLANC. “Wij leveren slacht- en uitbeenlijnen en logistieke oplossingen. Voorheen was het voldoende om van een groep dieren de afkomst te registreren. Nu is de focus verplaatst naar het individuele dier. Er wordt bijvoorbeeld geregistreerd wat de dieren gegeten hebben en of ze eventueel ziek zijn geweest. Deze data blijven het hele productieproces aan het vlees gekoppeld.”

Traceability

Ook Roy Meenderink, commercieel directeur bij ReflexSystems Nederland (leverancier van automatiseringsoplossingen), noemt traceability als belangrijke trend. “Er is een bewustwording gaande. Voorheen waren fabrikanten bezig met traceability omdat het moest. Na de schandalen rondom paardenvlees en zalm zien ze ook steeds meer het belang er van in. Lidl en Aldi Duitsland eisen zelfs van hun leveranciers dat zij de herkomst vastleggen met fTrance. Dit betekent dat alle ingrediënten een code met zich meedragen. Tijdens de verwerking worden daar gegevens aan toegevoegd. Al deze gegevens worden samengesmolten tot één code die de consument kan scannen. Zo kan hij precies zien waar de ingrediënten van een specifiek product vandaan komen.

“Retailers stellen hogere eisen aan traceability”

Aldi en Lidl Duitsland lopen hierin voorop. Ik verwacht dat ook andere retailers dit gaan eisen.” Ook Jacques Jobse, sales manager bij CSB-System Benelux, merkt dat zijn klanten veel met dit onderwerp bezig zijn. “We kunnen traceability zeer ver doorvoeren”, vertelt hij. “Maar we vertellen klanten ook dat het niet altijd nodig is om alles tot op het kleinste detail te registreren. Dit betekent namelijk ook dat je alle partijen gedurende het hele productieproces gescheiden moet houden. Het moet wel werkbaar blijven. Daarom brengen we altijd eerst de risico’s van bedrijven in kaart. Zij kunnen dan zelf kiezen voor een registratie per partij of bijvoorbeeld per dag.”

Big data

Een tweede trend is het analyseren van big data. “Elk systeem maakt natuurlijk rapportages”, vertelt Maarten Cordenier, Food Solution manager ERP - SAP bij Delaware Consulting Nederland. “We zien dat voedingsmiddelenproducenten tegenwoordig steeds beter weten welke informatie en analyses voor hen belangrijk zijn. SAP heeft HANA ontwikkeld, waardoor de informatie uit het ERP-systeem snel en up-to-date beschikbaar is. Daardoor kunnen zij zelf op een gebruiksvriendelijke manier specifieke gegevens uit het systeem halen en analyseren. In de voedingsindustrie wordt deze nieuwe in-memory technology veel gebruikt om direct inzicht te krijgen in bijvoorbeeld productiekosten, logistieke processen en om onderbouwde voorspellingen te doen voor de toekomst.” Ook Dennis Lucas, directeur van Provelu, noemt dit als trend. “Veel bedrijven werken met verschillende softwarepakketten, bijvoorbeeld voor de boekhouding, de logistieke processen en de personeelsplanning. Wij hebben dashboards ontwikkeld waarmee de data uit die programma’s geanalyseerd wordt. Sommige bedrijven nemen zelfs het weer hierin mee. Zo zien ze precies welke invloed het weer heeft op bijvoorbeeld het aantal orders dat geplaatst wordt. Het analyseren van big data is een goede manier om blinde vlekken op te sporen, kosten te besparen en kansen te zien. Een analyse kan bijvoorbeeld inzichtelijk maken bij welke medewerkers, machines en artikelen het snijverlies het hoogste is. Door deze inzichten kan het proces verder geoptimaliseerd worden.”

Eén waarheid

Cordenier (Delaware) ziet dat steeds meer voedingsproducenten de verschillende softwareprogramma’s - zoals logistiek, financiën en HR – vervangen door één ERP-applicatie, om de processen, zowel op kantoor als op de vloer, beter op elkaar aansluiten. “Het grote voordeel hiervan is dat er maar één waarheid is. Iedereen heeft hetzelfde inzicht en werkt met dezelfde gegevens. Dit werkt efficiënt, er kan snel geschakeld worden en het voorkomt fouten. Zo kunnen kwaliteitsmetingen op de werkvloer bijvoorbeeld direct worden gecommuniceerd met de afnemer. Vooral in food, waar met verse producten wordt gewerkt, is dit van belang.” Ook Ernst-Jan Huijbers, directeur van Alewijnse Industrial Automation, merkt dat verschillende systemen steeds vaker gekoppeld worden. “Je ziet bijvoorbeeld dat klanten orders rechtstreeks in een systeem plaatsen. Aan de hand daarvan maakt het systeem een logische productieplanning. Daarbij houdt het systeem rekening met alle mogelijke factoren, bijvoorbeeld dat de lijn het beste kan starten met allergievrije producten en dat er zo min mogelijk wisselingen plaatsvinden.” Meenderink (ReflexSystems) ziet een vergelijkbare trend. “Grote retailbedrijven plaatsen hun orders met het EDI-systeem. Deze gegevens worden vaak automatisch gebruikt om andere processen aan te sturen, zoals het automatisch inkopen van de juiste grondstoffen. EDI wordt steeds verder in de keten ingezet. Vroeger werd het alleen gebruikt door retailers. Nu zetten ook groothandels het in om bestellingen te plaatsen. Leveranciers van kleine bedrijven, bijvoorbeeld de horeca, zijn hier minder ver in. Maar ook zij zetten stappen. Ze introduceren steeds vaker een webshop die ook toegankelijk is voor smartphones. Het grote voordeel is dat klanten 24 uur per dag een order kunnen plaatsen. Bovendien zijn verkopers minder tijd kwijt met het aannemen van orders en houden ze meer tijd over om klanten goed te adviseren.”

“Robots kunnen tot diep in de machine rijken”

Camera’s

Ook visionsystemen wordt veel als trend genoemd. “Camera’s worden geavanceerder en worden daardoor steeds vaker ingezet,” vertelt Robert Ruesen, accountmanager automatisering bij Multivac. “Met camera’s kunnen fabrikanten een goede eindcontrole uitvoeren, bijvoorbeeld op de afwezigheid van vervuiling in de sealnaad en de aanwezigheid van het label op de juiste positie. Met Optical Caracter Recognition (OCR) is het zelfs mogelijk om te controleren of de juiste tht-datum op de verpakking staat. Zo kunnen fouten snel worden opgespoord.” Ook Mensink (SFK LEBLANC) merkt dat camera’s steeds vaker worden ingezet. “Elk dier is anders. Dus voor slachterijen is het nuttig om van alle dieren een 3D-foto te maken. Dit geeft een slachtrobot voldoende informatie om een buik te openen en bijvoorbeeld een endeldarm weg te boren.” Mensink zegt dat slachtrobots steeds meer handelingen over kunnen nemen, maar dat nog niet alle slachthandelingen zijn gerobotiseerd. “In de toekomst zullen er meer handelingen volgen.”

“Eenduidigheid is prettig voor medewerkers op de werkvloer”

Integratie

Machinefabrikanten zien als trend dat klanten steeds vaker voor complete oplossingen kiezen. “Machines van dezelfde fabrikant sluiten optimaal op elkaar aan,” vertelt Ruesen (Multivac). “Zo leveren wij bijvoorbeeld een dieptrekmachine voor kleine portieverpakkingen gecombineerd met ons eigen robotsysteem om de verpakkingen in een doos te verpakken. Ons robotsysteem kan tot diep in de snijdingen van onze verpakkingsmachine reiken om deze verpakkingen op te pakken, zonder verlies van efficiency. Met machines en robots van verschillende fabrikanten is die integratie nooit zo ver door te voeren. Daarnaast zien we dat klanten de machines steeds vaker centraal willen aansturen waarbij ook recepten en instellingen van de machines centraal worden opgeslagen. Dit is eenvoudiger te realiseren als de hele lijn hetzelfde besturingssysteem heeft. Alle bedienschermen van de lijn zijn op dezelfde wijze opgebouwd en geven informatie over de gehele lijn en niet over slechts één gedeelte. Die eenduidigheid is prettig voor medewerkers op de werkvloer.” Ook Roeland Wasser, eigenaar van Spako, merkt dat klanten steeds vaker voor complete oplossingen kiezen. “Het legen van een ketel is bijvoorbeeld een erg arbeidsintensieve stap. Daarom leveren we ook ketels met een pompunit. Het product kan in een buffertank of rechtstreeks in een vulmachine gepompt worden.” Daarnaast merkt hij dat grote klanten standaardisatie belangrijk vinden. “We hebben roerwerkketels met touchscreen bediening waar klanten standaardprogramma’s in kunnen opslaan, met het aantal liters water waarmee de ketel gevuld wordt, de temperatuur, de kooktijd en het toerental. Kleine bedrijven hechten vaak veel waarde aan het ambacht en vakmanschap. Dus dit soort oplossingen zijn vooral in trek bij grotere klanten.”

Tablets

Ook de toename van het gebruik van smartphones en tablets wordt als trend gezien. “Voorheen waren bedrijfsapplicaties alleen toegankelijk vanaf een vaste werkplek”, zegt Sander Lenskens, sales manager SAP bij Delaware. “Nu zijn er steeds meer apps beschikbaar, waardoor medewerkers ook buiten kantoor via een tablet of smartphone toegang hebben tot het systeem en processen kunnen aansturen of afwikkelen. Een voorbeeld hiervan is het goedkeuren van een productieorder of inkoopfactuur. Ook financiële inzichten zijn mobiel toegankelijk. We zien een trend dat deze toepassingen steeds meer hun intrede doen op de werkvloer.” Ook Lucas (Provelu) ziet deze trend. “We ontwikkelen veel apps zodat de gegevens bij de bron ingevoerd kunnen worden, eventueel met foto’s erbij. Robuuste smartphones en tablets zijn een stuk goedkoper geworden. Bovendien zijn er sterke, waterdichte behuizingen. Vooral bij kwaliteitsinspecties levert een tablet een duidelijke efficiëntiewinst op.”

“Cyber criminelen kunnen valse facturen aanmaken”

Cyber security

Huijbers (Alewijnse) noemt als laatste trend: cyber security. “Bedrijven worden zich steeds meer bewust van de kwetsbaarheid van hun systemen. Cyber criminelen voeren massale aanvallen uit. Bedrijven die het minst goed beveiligd zijn, kunnen wachten op het moment dat cyber criminelen een keer binnendringen. Ze kunnen dan valse facturen aanmaken, klantorders wijzigen en het productieproces aanpassen. Gemiddeld hebben bedrijven pas na 227 dagen in de gaten dat cyber criminelen binnen zijn. Er zijn technische oplossingen om systemen te beveiligen en het heeft te maken met beleid. Een virus kan overgebracht worden via een advertentie die aangeklikt wordt of een usb-stick die van thuis meegebracht is. Het blijft een wedloop. Maar als bedrijven hun cyber security goed op orde hebben, dan is de kans op een digitale inbraak een stuk kleiner.”