Roestvast staal echt voedselveilig?

In de voedingsindustrie moet apparatuur goed gereinigd worden, dat weet iedereen. Toch kan het resultaat van die reiniging vies tegenvallen. Door corrosie en scheuren in het materiaal bijvoorbeeld. Waardoor ontstaan ze, hoe gevaarlijk is het en hoe ontdek je waar ze zitten? 

Roestvast staal is vanwege veel goede eigenschappen het meest gebruikte materiaal voor apparatuur voor de voedingsindustrie. En toch: een slecht ontwerp, slechte vervaardiging en chemische en mechanische productie-invloeden leiden tot mechanische defecten en onvoldoende hygiëne. 

Ernstig risico

Roestvast staal is doorgaans bestendig tegen productie-invloeden. Het is bijvoorbeeld heel resistent tegen corrosie dankzij een flinterdun laagje chroomoxide van slechts een paar nanometer dik. En toch; voortdurende chemische en mechanische invloeden verzwakken het roestvast staal, waardoor corrosie en haarscheurtjes kunnen ontstaan. Corrosie vormt een ernstig risico voor voedselveiligheid: kleine scheurtjes of gaatjes in het oppervlak van het metaal kunnen snel uitgroeien tot grotere scheuren of gaten. In deze scheuren ontstaan ophopingen van micro-organismen, en biofilm die onbereikbaar is voor reiniging.

Defecten

Ko Buijs vertelt in een ander artikel meer over het ontstaan van corrosie, en hoe dit te voorkomen is. Ook grote temperatuurschommelingen tijdens reinigen, trillingen, hydrostatische krachten door een volle tank met vloeistoffen, en hameren op de wand bij sproeidrogers zijn veroorzakers van corrosie en scheurtjes in roestvast staal. Hoe langer deze veroorzakers de apparatuur teisteren, des te groter of grilliger is het defect. Defecten moeten daarom gelijk gerepareerd worden, voor ze groter worden. Kleine defecten repareer je door de plekjes te schuren of te lassen. Maar hoe grilliger en groter het defect, des te lastiger en complexer het repareren wordt. Bovendien zijn deze complexe reparaties minder duurzaam en scheuren gemakkelijk opnieuw. 

Onderzoek daarom machines en apparatuur regelmatig op mechanische defecten. Deze inspecties kunnen goed geïmplementeerd worden in het HACCP-programma. Begin er vroegtijdig mee, want het signaleren van corrosie moet direct leiden tot onderzoek naar de oorzaak ervan. Daarmee kunnen nieuwe defecten, of het verergeren van bestaande, voorkomen worden.

‘De methode detecteert de kleinste scheurtjes en gaatjes’ 

Detectie van corrosie en scheurtjes

Er zijn diverse methoden om de aanwezigheid van corrosie en scheuren in apparatuur (zoals silotanks en drogers) te monitoren: testen met UV penetrant vloeistof, eddy current, magnetic flux of ultrasoon zijn de meest gangbare. Daarnaast kan je ook visueel testen, door robots en drones in te zetten.

De simpelste en meest effectieve methode voor het detecteren van corrosie en scheurtjes, is het testen met de UV penetrant test. Deze methode, ook wel cracktest genoemd, is erg gangbaar in de voedingsindustrie. Op een schoon oppervlak wordt een UV penetrant vloeistof aangebracht, bijvoorbeeld op de binnenzijde van een tankwand. Deze vloeistof vindt zijn weg in de kleinste defecten als haarscheurtjes en cracks. Na het spoelen van de oppervlakte met water blijft er een klein restant UV penetrant in de holtes achter. Deze plaatsen lichten op onder het beschijnen met UV-licht. Nader onderzoek en vastlegging van het defect vindt plaats met een microscoop-camera. Tot slot wordt het geteste oppervlak weer schoongemaakt. Groot voordeel van deze techniek is dat het volledige oppervlak snel wordt geïnspecteerd, zelfs erg grote oppervlakken zijn geen probleem. De methode detecteert de kleinste scheurtjes en gaatjes. Het resultaat is direct zichtbaar.

Metingen gebaseerd op eddy current and ultrasonic principles zijn moeilijker uit te voeren en vereisen speciale meetapparatuur. Deze methoden zijn niet geschikt voor inspectie van grote oppervlakken en de resultaten zijn soms moeilijk te interpreteren.

Bactoforce

Het Europese bedrijf Bactoforce heeft zich gespecialiseerd in het inspecteren van machines en apparatuur in de voedingsindustrie en noemt zijn inspecties ‘integriteitstesten’; de focus ligt op het vinden van álle mechanische defecten, inclusief detectie van onbereikbare delen voor reiniging en het testen van de volledige binnenkant van de machine. De klant ontvangt een gedetailleerde reportage van de inspectie en de gevonden defecten. Wel zo (voedsel)veilig.

www.bactoforce.nl