Rapporten-berg

Het kabinet wil een veiliger, gezonder en duurzamer voedselsysteem. Deze doelstelling is vastgelegd in de Voedselagenda, die november 2016 aan de Kamer is gestuurd. ‘Als Nederland voorop wil lopen in de internationale ambitie voor een gezond, duurzaam en veilig voedingspatroon, is een integrale aanpak nodig waarin veiligheid, gezondheid en duurzaamheid tegen elkaar worden afgewogen,’ stelt de Rijksoverheid.

Voorop lopen willen we natuurlijk graag, als branche. Als een integrale aanpak vanuit het oogpunt van volksgezondheid en duurzaamheid betekent: ‘samen de schouders eronder zetten’ en ‘elkaar steunen waar mogelijk’, sta ik er helemaal achter. Boeren en industrie hebben elkaar immers nodig. Door samen de transparantie in de keten te bevorderen, krijgen consumenten goede informatie over herkomst, samenstelling en voedingswaarde van producten. En het helpt om fraude te voorkomen. Maar hoever mag de overheidsbemoeienis gaan in het bepalen van wat we eten, hoe het gemaakt wordt, wat we ervoor betalen? Het Nationaal Actieplan Groenten en Fruit (NAGF) is prachtig, maar gaat een ‘vleestaks’ niet net een stap te ver? 

De laatste twee maanden van 2016 ontving ik wekelijks dikke onderzoeksrapporten met cijfers, behaalde resultaten en ambities: van de overheid, (branche)organisaties en kennisinstellingen. Voeding leeft in de maatschappij, dat is duidelijk. Logisch: wat we eten wordt een onderdeel van onszelf. En dat ‘zelf’ is belangrijk: we meten hoeveel stappen we zetten, hoe hoog onze hartslag en bloeddruk is. We letten op onze vet-, suiker en zoutinname (of we zeggen dat we dat doen). We posten de resultaten er op los op Instagram, Facebook en Twitter. 

In de aanloop naar ‘de Voedseltop’ op 26 januari 2017, op de dag dat dit blad naar de drukker ging, verscheen een rapport van het RIVM, getiteld ‘Wat ligt er op ons bord? Veilig, gezond en duurzaam eten in Nederland, gevuld met feiten en cijfers over het voedingspatroon van Nederlanders. Het RIVM analyseert waar duurzaamheid, gezondheid en veiligheid van ons voedsel elkaar verder kunnen versterken en biedt daar handvatten voor. Naast kansen schetst het onderzoek ook dilemma’s, want ‘gezondheid, duurzaamheid en veiligheid gaan niet altijd hand in hand’. Wat een eye-opener… 

De contradictie tussen wat burgers zeggen en doen is groot. Als burger vindt men gezondheid en duurzaamheid belangrijk, maar als consument letten we massaal bij het boodschappen doen vooral op prijs en gemak. Een groot dilemma. Hoe moet je dan je duurzaamheids- en gezondheidsinvesteringen terugverdienen? (Het boek ‘Briljante businessmodellen in food’ geeft daarvan mooie praktijkvoorbeelden.)

Terug naar het kabinet en de rapporten: ik verwacht er nog wel ‘een paar’ in 2017. Nu voeding zo hoog op de politieke agenda staat, hebben veel partijen in hun programma hierover standpunten geformuleerd. Krijgen we straks een nieuw Ministerie van Voedsel? En gaat zo’n Ministerie de Nederlandse voedingsindustrie steunen, of door té veel bemoeienis het ons juist moeilijk maken? Eén ding is zeker: ik hoef me de komende tijd niet te vervelen: ik blijf de rapporten doorworstelen, en voor jullie de highlights eruit halen.

Judith Witte
 
[email protected]