Industrie en de handel kopen weer kwaliteits­bewust in

Mondiale marktonderzoeker Mintel identificeerde voor 2016 zes verpakkingstrends: digitaal printen, transparantie (in informatie, maar ook letterlijk), nieuwe foliekwaliteiten, duurzaamheid, maatwerk en apps. Een rondgang langs mensen uit de verpakkingsindustrie: wat signaleren zij; gewoon: in de dagelijkse praktijk?

‘Duurzaamheid is eigenlijk al jaren een belangrijk thema’

Hergebruik is, door zuiniger om te gaan met grondstoffen, vaak duurzamer. Maar het zorgt ook voor zijn specifieke uitdagingen. Bob Lemmen is marketing manager van Lantech, leverancier van doosopzetters en palletwikkelaars. Hij ziet dat het streven naar meer duurzaamheid er toe leidt dat PET-flessen en karton dunner en kwetsbaarder worden. Dus moeten zijn machines kunnen omgaan met het minder solide materiaal en moet de folie nieuwe stevigheid bieden. De folie moet de lading beschermen en stevig aan de pallet vastmaken. "Wij gebruiken daar een speciale techniek voor, die een deel van het folie tot een sterk touw maakt. Jaarlijkse gaat 1% van de ladingen verloren door beschadiging. Dat loopt in de miljarden en betekent een forse verspilling van eten en drinken. Daar valt dus nog wel winst te boeken."

100% recyclebaar

In Vakblad Voedingsindustrie van februari noemde Caroli Buitenhuis, ketenregisseur Bioplastics en Biobased Verpakken bij Innovatielink, de keuze voor bioplastics een goede beslissing: "Dat schiet het tenminste een beetje op met duurzaam verpakken." Jan Wessemius, product manager specialties van Oerlemans Plastics, kan het daar volledig mee eens zijn. Hij noemt de inzet van nieuwe Green PE voor de productie van folie een doorbraak. De folie van deze 'fossielarme' polyethyleen uit suikerriet van de Braziliaanse biopolymeerproducent Braskem is, zegt hij, “niet te onderscheiden van de traditionele folie uit fossiele materialen en is 100% recyclebaar.” Oerlemans Plastics maakt van Green PE bedrukte en geperforeerde folies en verpakkingen. "De kwaliteit van deze biobased folie is volkomen gelijk aan die van de reguliere folie. Alleen in het lab kun je - via de C14-methode - vaststellen welk deel van het folierecept - biobased of fossiel - gebruikt is." De nieuwe folie, die ze in samenwerking met het Duitse FKuR Kunststoff op de Europese markt brengen, zal volgens Wessemius zorgen dat het aandeel van biobased folie in de omzet groeit. Nu is dat aandeel in de 65.000 ton die Oerlemans Plastics jaarlijks produceert nog beperkt: 1%. Er zijn meer vernieuwingen die bijdragen aan verduurzaming, dan de ontwikkeling van nieuwe grondstoffen, aldus Wessemius. Als voorbeeld noemt hij graag het project “Brammetje Bammetje”. Het is een broodzakje voor een kwart brood, dat ze hebben ontwikkeld met Beko Verpakkingen. Daarmee kan het weggooien van oud brood met 10% worden teruggebracht. Functionele verpakkingen voor minder food waste. Ook dat draagt bij aan de verduurzaming van de keten, wil hij maar zeggen.

Positionering

Etiket Nederland in Alkmaar ziet het landschap van de voedselverpakking snel wijzigen door veranderingen in de markt. “Wij veranderen mee,” vertelt commercieel directeur Dave Geurts. In januari 2015 is de onderneming samengegaan met Vila Etiketten en in januari 2016 met Speciaaldrukkerij Max Aarts. Samen hebben de ondernemingen in de groep een omzet van 40 miljoen euro en 160 medewerkers. Geurts: "Met alleen het drukken van etiketten gaan we de wedstrijd niet meer winnen. De banderol en de sleeve worden steeds belangrijker. Waar het traditioneel vooral ging om de vermelding van de gegevens over de samenstelling van een product, spelen onze producten steeds meer een rol in de marketing. Dat zie je ook terug in onze contacten. Normaal gingen we rond de tafel met de inkoper, tegenwoordig voeren we vaker het gesprek met de marketingafdeling van onze afnemers." Een andere verandering is dat de ordergrootte afneemt. In maaltijden bijvoorbeeld is veel afwisseling en wordt het aanbod, en dus de verpakking, voortdurend vernieuwd. De veranderingen in de markt vragen ook van de accountmanagers van Etiket Nederland een aanpassing. Waar ze voorheen gericht waren op het sluiten van een deal voor zoveel mogelijk etiketten, moeten ze nu meedenken met de klant over de positionering van zijn producten in de retail. Geurts verwacht dat de concentratie in de branche doorgaat. Ook de nieuwe groep blijft op overnamepad.

Skin packen

Stephen van Uhm leidt het bedrijf Van Uhm, leverancier van machines voor de voedingsindustrie. In zijn aanbod onder meer dieptrekmachines, volautomatische schalensluiters en traysealmachines. Een van de trends die hij ziet is de opkomst van het skin packen: het verpakken van versproducten als vlees in micro-geperforeerd folie. "Zo'n verpakking levert een mooie presentatie van het product op: zien doet kopen. Het wordt nu nog vooral toegepast bij premiumproducten, zoals dry aged meat." Een andere trend die hij tegenkomt in de praktijk, is de groei van de kleine verpakkingen. Er zijn meer versproducten die per portie worden verpakt. Van Uhm neemt deel aan een proef met biobased verpakkingsmateriaal: "Duurzaamheid is eigenlijk al jaren een belangrijk thema."

Banderol in opkomst

Hans den Dikken is communicatie manager bij Bandall Benelux, een producent van bundel- en banderolleersystemen met een wereldwijd verspreid dealernetwerk. Honderd procent milieuvriendelijk banderolleren valt al geruime tijd onder de mogelijkheden, maar de vraag ernaar is nog relatief beperkt. "De banderol op zichzelf is sterk in opkomst," aldus Den Dikken, "en in de meeste gevallen al duurzamer dan veel andere verpakkingsmethodes, zoals krimpfolie- of sleeve verpakken. Dat komt mede doordat het banderolleermateriaal zo dun is. En ook omdat er weinig materiaal nodig is om tot het maximale presentatie-effect te komen." Bij maaltijd- en fruitsalades, maar ook bij vlees, vis en bakkerijproducten wordt de versheid benadrukt, doordat je goed langs (of door) de banderol op het product kunt kijken. De banderol zelf geeft bovendien alle ruimte voor voedingsmiddeleninformatie en branding en leent zich uitstekend voor opvallende actieverpakkingen of Shelf Ready Packaging.

Gecertificeerde kwaliteit

Hevel Vacuüm in Zaandam levert vacuümzakken en dieptrekfolies, voor alle soorten versproducten. Coos Velstra directeur ziet dat afnemers vaker bewust voor zijn gecertificeerde kwaliteit kiezen. "De industrie en de handel kopen weer kwaliteitsbewust in. Kopers zien het belang van voedselveiligheid en weten wat het echte prijskaartje is van een recall." Hij hoopt dat de ontwikkeling het einde inluidt van de neerwaartse spiraal van de strijd op prijs, zoals die bijvoorbeeld door horecaslagers wordt gestreden. De keuze om te besparen op de verpakking begrijpt hij ook niet. "Een slager die de beste ingrediënten gebruikt voor zijn worst, de beste darm kiest en de beste kruiden en zijn ambachtelijke product alle aandacht geeft, stopt het daarna in een goedkope vacuümzak! Ik vraag me dan af: waar heb je al die moeite voor gedaan?"

Apps

Hersluitbare verpakkingen en een vast gewicht per verpakking; dat zijn twee duidelijke trends volgens Eric Kooy, sales industrie van Bizerba. Bizerba levert technologie voor wegen, snijden en etiketteren en detectiesystemen. Bij de hersluitbare verpakking voor vleeswaren en kaas gaat het gewoonlijk om enveloppen. Het vaste gewicht voor verpakkingen is voor veel producten de standaard aan het worden. "Het vereenvoudigt de zaken voor de fabrikant en de handel en de supermarkt is af van het gerommel in het schap van consumenten op zoek naar een verpakking met een kleinere of juist grotere inhoud." Kooy verwacht verder een groei van het gebruik van geavanceerdere visionsystemen, cameratechnologie, voor de detectie van verontreinigingen in verpakkingen. "In het Verenigd Koninkrijk is dat al volop gaande, onder druk van torenhoge boetes. Ik verwacht die ontwikkeling ook in West-Europa." Hij verwacht ook dat verpakkingen nog sterker in zullen gaan spelen op de informatiebehoefte van de consument. Als voorbeeld noemt hij fTtrace van GS1 Duitsland. Met een app en een (QR) code die op de verpakking staat, kan de consument producten per partij traceren en nagaan wat de fabrikant heeft gedaan om de kwaliteit zeker te stellen. "Dat voegt zeker waarde toe aan etiketten."