Corona en de cruciale sector

‘Blijf thuis’, zei Rutte op 16 maart. Sindsdien doen veel Nederlanders hun best. Ze werken thuis, vergaderen met Teams, loggen in op bedrijfsnetwerken en communiceren via apps. Niet elk werk is daarvoor geschikt, en cruciale beroepen moeten door. Zorgpersoneel bijvoorbeeld, en personeel werkzaam in de voedingsindustrie. Er is veel onzekerheid, er zijn veel vragen. Hoe zit het bijvoorbeeld met de voedselveiligheid? 

Het is van cruciaal belang dat alle werknemers in de voedselproductie- en toeleveringsketens gezond blijven én veilig kunnen blijven werken. Waarom? Omdat het óók van cruciaal belang is dat dat de voedselketen veilig, intact en in beweging blijft. Voedsel is essentieel, de consument moet kunnen vertrouwen op het beschikbaar blijven van voeding, en de veiligheid ervan. Alle belanghebbenden in de keten dragen daaraan bij. Maar ze maken zich ook zorgen. Hoe zit het met hun éigen veiligheid? 

Rapport en webinar

Dit artikel is een samenvatting van een rapport dat op 30 maart jl. verscheen van het BfR, het Duitse Federale Instituut voor Risicobeoordeling, en werd vertaald door Metaflex. Daarnaast hostte Mérieux Nutrisciences begin april een speciaal COVID19-webinar: ’what food operators need to know’. 700 deelnemers, waarvan 140 uit Nederland, namen hieraan deel. Enkele vragen die tijdens het webinar aan de orde kwamen, worden beantwoord in onderstaande feiten. 

Hoe vindt overdracht van het virus plaats?

SARS-CoV-2, ook wel aangeduid als COVID-19, is een respiratoire ziekte. De primaire transmissieroute verloopt via persoonlijk contact en via direct contact met respiratoire druppels die ontstaan wanneer een besmette persoon hoest of niest. De ziekteverwekkers op handen kunnen via ‘smeerbesmetting’ terechtkomen op de slijmvliezen van mond, neus of ogen, waar ze tot een infectie leiden. 

Hoe lang kan het virus overleven op levensmiddelen of voorwerpen?

Dat hangt af van onder meer de temperatuur, luchtvochtigheid en conditie van het oppervlak, de specifieke virusstam en de hoeveelheid virus. Maximaal 3 uur als aerosol (stofdeeltjes of vochtdruppeltjes in de lucht, red.), maximaal 4 uur op koperoppervlakken, maximaal 24 uur op karton en maximaal 2-3 dagen op roestvaststaal en kunststof. 

Kunnen coronavirussen worden overgedragen via voedsel of verpakkingen?

Coronavirussen kunnen zich níet vermenigvuldigen in voedsel; ze hebben daarvoor een dierlijke of menselijke gastheer nodig.’ Er is tot op heden geen bewijs dat virussen die luchtwegaandoeningen veroorzaken via voedsel of voedselverpakkingen worden overgedragen. Het is volgens de huidige stand van de wetenschap onwaarschijnlijk dat geïmporteerde goederen, zoals levensmiddelen of gebruiksvoorwerpen, een bron van besmetting kunnen vormen. 

Deze virussen zijn ongevoelig voor kou en kunnen bij minus 20 graden Celsius 2 jaar lang in bevroren toestand besmettelijk blijven. De virussen zijn wel gevoelig voor hitte. Het besmettingsrisico is te verlagen door voedsel goed te verhitten alvorens het te consumeren.

Als het virus via niesen of hoesten op verse voedingsmiddelen, zoals bakkerswaar, fruit of groente terechtkomt, is smeerbesmetting in principe mogelijk, meldt het BfR. Toch wordt er in Nederland vanuit gegaan dat verspreiding via voedsel niet mogelijk is. “Coronavirussen hebben een dier of mens nodig om 'in leven te blijven' en om te groeien. Dat kan niet in voedsel”, aldus het RIVM.

Hoe zit het met verwerken van halffabricaten, componenten of andere producten? 

Kunnen medewerkers, besmet raken met de nieuwe ziekteverwekker als deze zich op de producten bevindt? Aangezien het nieuwe coronavirus weinig stabiel is in de omgeving, lijkt overdracht van ziekteverwekkers langs deze weg onwaarschijnlijk. 

Kan het virus in kantines worden overgedragen via serviesgoed en bestek?

Het coronavirus kan op bestek of serviesgoed terechtkomen als een besmette persoon daar rechtstreeks op niest of hoest. Het virus kan op deze vaste oppervlakken enige tijd overleven. 

Kunnen coronavirussen overleven op textiel?

Voor de veiligheid kunnen bedrijfskleding en ander textiel het beste gewassen worden bij een temperatuur van minstens 60 °C met een wasmiddel – bij voorkeur een wasmiddel voor witte was - en vervolgens grondig worden gedroogd. 

Welke desinfectiemiddelen zijn effectief tegen het nieuwe coronavirus?

De desinfectiemiddelen die in Nederland gebruikt mogen worden, zijn te vinden in de databank van het Ctgb en de databank van ECHA. Beide databanken zijn te vinden op de website van Ctgb.

Bronnen:
- Duitse Federale Instituut voor Risicobeoordeling BfR ‘Kann das neuartige Coronavirus über Lebensmittel und Gegenstände übertragen werden?’, Vertaald door Metaflex
- Mérieux Nutrisciences: COVID-webinar ’what food operators need to know’
- World Health Organization and Food and Agriculture Organization of the United Nations: ‘COVID-19 and food safety: guidance for food business’ dd 7 april 2020
- Ctgb
- ECHA

Beeld: onderzoekers: @iStock.com/Kirillm, handen wassen: ©iStock.com/kokouu