RVS-robot doet intrede in branche

Beperkte materiaalkeuze maakt robotisering in de voedingsindustrie een uitdaging. Twee medewerkers van Jansen Techniek lieten zich niet uit het veld slaan en ontwikkelden R-OP, een unieke pick & place robot die een draaitafel en persoon vervangt. 

Hij is nooit ziek, doet zonder morren en pauze urenlang dezelfde handeling en laat zich makkelijk verplaatsen. R-OP (afkorting van Robotische OPerator) is de nieuwste telg van Jansen Techniek. Het Puttense bedrijf biedt vooruitstrevende, technische oplossingen voor de hele voedingsindustrie. “Onze wortels liggen in de kippenindustrie, maar we leveren inmiddels ook aan de vlees-, vis-, agf- en bakkerijbranche”, vertelt oprichter en eigenaar Jannes Jansen. Hij kent de ontwikkelingen en uitdagingen in de sector als geen ander. Hetzelfde geldt voor medewerker Corwin van den Bor, die als elektro servicemonteur veel bij klanten over de vloer komt: “Het viel me op dat overal volledig geautomatiseerde lijnen het werk doen, maar aan het eind van zo’n lijn in plaats van een robot een persoon staat die een verpakking van de draaitafel pakt en in een krat zet. Daar is natuurlijk een reden voor: alle machines en techniek in de voedingsindustrie moeten washdown zijn, dus van RVS. Maar dat materiaal is slap en zwaar. Het is daarom een uitdaging om een sterke en snelle robot van RVS te maken. Met bijvoorbeeld hoogsterkte staal is dat eenvoudiger, maar dat materiaal gaat snel roesten.” 

Robotisering 

De beperkte materiaalkeuze is volgens Jannes de verklaring waarom in de branche sowieso nog nauwelijks met robots wordt gewerkt: “In alle recente rapporten van grote banken lees je over de ontwikkeling van robotisering in verschillende industrieën, maar de voedingssector loopt mijlenver achter. Standaard robots, die in andere takken worden ingezet, zijn nu eenmaal geen lang leven beschoren in de natte industrie. Maar de branche kampt met een groot medewerkerstekort. En, gezien het fysiek zware en eentonige werk, ook met personeel dat geregeld uitvalt wegens lichamelijke klachten.” 

Corwin van den Bor test met R-OP

Vier-assig 

Corwin wilde de uitdaging wel aan een robot te ontwikkelen die wél geschikt is voor de voedingsindustrie. Dus stapte hij zo’n vier jaar geleden naar zijn collega, engineer Dennis Bouw. Die wilde hem wel aan een schaalmodel helpen. Samen bekeken ze meerdere modellen. Van den Bor: “In de auto-industrie worden robots gebruikt die we ongeveer voor ogen hadden, alleen zijn die allemaal zes-assig. Voor ons model zijn slechts drie tot vier assen nodig. Het moest dus echt een uniek ontwerp worden.” De engineering lag in handen van Dennis; Corwin bestelde motoren en schreef zelf de software. Twee maanden later stond het schaalmodel er. De jonge collega’s hadden de smaak te pakken en droomden van een professioneel exemplaar. Dennis: “Hoe gaaf is het om zelf een robot te ontwikkelen die straks bij klanten komt te staan?” 

Inmiddels kwam het idee ook eigenaar Jansen ter ore. Met gepaste trots: “Het plan van Corwin en Dennis typeert de mensen die hier werken: voortvarend, enthousiast en met grote passie voor ons vak.” Jansen maakte budget vrij en de heren konden aan de slag. Zo gezegd, zo gedaan? Niet bepaald, vertelt Dennis: “We hebben goed gekeken naar waar behoefte aan is in de markt. De combinatie van de vereiste eigenschappen voor de robot – snelheid, hygiënisch materiaal, volledig washdown, makkelijk verplaatsbaar, kleine footprint – was een uitdaging. Zo moest de robot ook met naakte producten kunnen werken. De lagers moesten dus ook van RVS zijn. Maar omdat dat materiaal niet sterk genoeg is, heeft de ontwikkeling daarvan veel tijd gekost. En alles moest door onszelf ontwikkeld worden omdat wat we wilden, nog niet bestond. Bovendien gingen de lopende projecten natuurlijk voor.”

Dennis Bouw bezig met engineering

3D printen

Zo’n vier jaar na het schaalmodel was afgelopen voorjaar R-OP dan echt een feit. Voor de bouw is gebruik gemaakt van geavanceerde technieken. “De RVS constructie-armen zijn deels 3D geprint, net als de kunststof motorkappen. De robot is eenvoudig te bedienen dankzij zeer intelligente software. Het inleren van de posities is bijvoorbeeld heel makkelijk. Over de interface tussen operator en robot is goed nagedacht,” vertelt Corwin.  

De robot, die met heftruc of palletwagen makkelijk te verplaatsen is, kan tot 120 picks per minuut verwerken, afhankelijk van slag en gewicht. Zalmfilets, kippendijen, koekjes en courgettes; tot vijf kilo kan R-OP allerlei voedingsmiddelen, verpakt of onverpakt, van de lijn pakken en in een krat plaatsen. Jannes: “Daarmee kan de robot een draaitafel én persoon vervangen. Ook bestaat de optie om visiontechniek toe te voegen, die bijvoorbeeld een end-of-line inspectie uitvoert en de positie van producten herkent. Zo kunnen we al het goede van de mens aan R-OP toevoegen.”

www.jansentechniek.nl