'Niet alleen de kleine lettertjes' moeten groter

Tot 13 december 2014 geldt nog een overgangstermijn, maar vanaf 14 december mogen alleen levensmiddelen in de handel worden gebracht die voldoen aan Verordening (EU) nr. 1169/2011. Jammer voor de afdeling Marketing: het is woekeren met de ruimte op het etiket.

In de ‘wandelgangen’ wordt de Verordening (EU) nr. 1169/2011 gemakshalve de ‘nieuwe etiketteringswetgeving’ genoemd. Daardoor zou je bijna uit het oog verliezen wat de aanleiding was om de huidige Etiketteringsrichtlijn 2000/13 en Warenwetbesluit Etikettering van levensmiddelen te herzien tot één nieuwe wet. ,,De consument eenduidiger en volgens de nieuwe afspraken informeren, dát is essentie,” zegt Karen Baten, coördinator van de afdeling LabelCompliance van KTBA.  KTBA LabelCompliance helpt foodprofessionals bij een correcte etikettering van hun producten volgens (inter)nationale regelgeving.

,,’Hoe krijgen we alle verplichte informatie op dat ene etiket?’, dat is toch wel de meestgestelde vraag,” vervolgt Karen. ,,Fabrikanten willen of kunnen het etiket niet groter maken; dat gaat immers ten koste van de uitstraling van een product of verpakking. We krijgen dan ook vaak de vraag of het mogelijk is om met een ‘peel-off’-systeem te werken. Helaas is er geen eenduidig antwoord te geven op wat wel en niet mag: het is afhankelijk van het formaat van de verpakking. Het grootste oppervlak van de verpakking is bepalend voor de hoeveelheid verplichte informatie, niet de grootte van je etiket!”

’Hoe krijgen we alle verplichte informatie op dat ene etiket?’

Enkele speerpunten uit Verordening (EU) 1169/2011

• De minimale lettergrootte op het etiket of de verpakking is voorgeschreven (1,2 mm), zodat de verplichte vermeldingen voor consumenten duidelijk leesbaar zijn (voor verpakkingen met een oppervlakte kleiner dan 80 cm² volstaat 0,9 mm.)
• Het vermelden van allergenen in een onderscheidende typografie  in de ingrediëntendeclaratie is verplicht (mits niet aanwezig in de naam).
• Het is verplicht verzadigde vetzuren en suikers te vermelden in de voedingswaardetabel. Vermelding van vezels is niet langer verplicht.
• Naast rundvlees wordt het ook voor onbewerkt vlees van pluimvee, varkens, geiten en schapen verplicht te vermelden waar het dier is gehouden en waar het is geslacht,  inclusief een vermelding van de batchcode waartoe het vlees behoort.
• De datum van invriezing moet worden vermeld voor bevroren vlees, diepgevroren vleesbereidingen en diepgevroren onverwerkte visserijproducten.
• De term ‘ontdooid’ moet worden vermeld als het product vóór verkoop diepgevroren is geweest en het proces van invriezen en ontdooien de kwaliteit en de veiligheid van het levensmiddel beïnvloedt.
• De term ‘met toegevoegd water’ moet zijn vermeld bij vlees-/visproducten en -bereidingen die eruit zien als één stuk vlees, en een watergehalte van meer dan 5% bevatten.
• De term ‘samengesteld uit stukjes vlees/vis’ moet zijn vermeld als de indruk wordt gewekt dat het levensmiddel uit één stuk bestaat.
• Voedingswaardevermelding wordt voor alle levensmiddelen verplicht vanaf 14 december 2016. Voor producten die nu al voedingsinformatie vermelden, geldt deze verplichting al vanaf 14 december 2014 (uitzonderingen zijn opgenomen in de wetgeving).

Handleiding

Ook over de concrete invulling van de bepalingen uit de wet zijn er veel vragen. Karen: ,,Zo staat er in de verordening dat allergenen ‘met een onderscheidende typografie’ moeten worden vermeld. Maar wat is ‘onderscheidend’? Is vetgedrukt voldoende, moet het in een afwijkende kleur, of juist onderstreept? Brancheorganisaties in Nederland en Europa die hun leden adviseren over de implementatie van de voorschriften pleiten voor het vetdrukken van de ingrediënten. Er zijn adviezen opgesteld voor de manier waarop het allergeen het beste benadrukt kan worden als het gaat om benamingen van allergenen in een ingrediënt, zodat het voor de consument altijd duidelijk is dat er een allergene stof aanwezig is. Ten aanzien van de voedingswaardedeclaratie en de verplichte vermelding van zeven voedingsstoffen is een vaste volgorde vastgesteld: energie; vet, waarvan verzadigde vetzuren; koolhydraten, waarvan suikers; eiwit en zout.”

Discussie

Er is nog meer niet helemaal duidelijk. Zo wordt er nog een hevige discussie gevoerd op Europees niveau over de herkomstetikettering van ‘vlees als ingrediënt’ (zie elders in dit nummer) en zijn er vragen over het vermelden van kruisbesmetting waar (nog) geen drempelwaarden voor zijn vastgesteld. ,,Er is voor de producenten een systeem beschikbaar genaamd Vital Grid: Voluntary Incidental Trace Allergen Labelling. Dit is een hulpmiddel om te berekenen welke hoeveelheid van een bepaald allergeen een risico vormt voor de groep met de betreffende allergie. Dit kan mede bepalen of het vermelden van kruisbesmetting noodzakelijk is. Uitgangspunt blijft altijd een risicogebaseerde aanpak, maar ook het voorkomen van onnodige waarschuwingen.”

www.hetnieuweetiketteren.eu