Meer rendement met moderne koude- en warmtetech­no­logie

Nieuwe technologie voor kou en warmte biedt een antwoord op de verduurzamingsopgaven voor voedselverwerkers, zoals het uitfaseren van synthetische koudemiddelen en het terugdringen van de CO2-uitstoot. Waarom moderne koude- en warmtetechnologie het productieproces duurzamer én voordeliger maakt? Lees het hier.

Vaak wordt gedacht dat verduurzamen gepaard gaat met hoge investeringen en veel rompslomp. Echter, in financieel opzicht hebben voedselverwerkers juist baat bij de keuze voor moderne koude- en warmtetechnologie. Erik Hoogendoorn, Manager Techniek & Innovatie bij Equans Refrigeration & Heating Solutions, legt uit hoe dat zit. 

Alternatieve koudemiddelen

“Als koelen onderdeel is van het productieproces, biedt verduurzaming middels koude- en warmtetechniek de mogelijkheid om synthetische koudemiddelen, waaronder R404A en R507, uit te faseren. Europese afspraken om het gebruik ervan terug te dringen, maken deze middelen duurder en schaarser. Daardoor komt de continuïteit van bedrijven die hiermee koelen in serieus gevaar. Je wordt steeds vaker geconfronteerd met het feit dat synthetische koudemiddelen niet leverbaar zijn. Bedrijven die overstappen op natuurlijke koudemiddelen zullen de stroomrekening tot wel 40% zien dalen. Deze koudemiddelen zijn immers veel energiezuiniger. Er bestaan ook interessante subsidies voor de toepassing van duurzame koeltechnologie, waaronder de Energie Investeringsaftrek (EIA). Met deze regeling mag je 40% van de investeringskosten aftrekken van de fiscale winst, bovenop de gebruikelijke afschrijving.”

Gasloos verwarmen

In de tweede plaats biedt verduurzaming middels koude- en warmtetechniek de mogelijkheid om het productieproces slimmer en energie-efficiënter in te richten. Erik: “Een veel toegepaste warmtedrager is stoom. Het opwekken van die warmte gebeurt vaak op een hoge temperatuur, terwijl de verbruikers, de processen, in veel gevallen lagere temperaturen nodig hebben. Neem bijvoorbeeld de stoom van 180°C die een gasgestookte ketel levert aan een sterilisatieproces van 120°C of aan een pasteurisatieproces op 78°C. Hierdoor zijn de verbruikskosten onnodig hoog, net als de enorme hoeveelheden fossiele brandstoffen die worden verbrand.”

Zodra de levenscyclus van een stoominstallatie op zijn eind loopt, vraagt dat om een nieuwe investering. Dat is volgens Hoogendoorn het moment om de totale warmtevoorziening onder de loep te nemen: “Vragen bepaalde productiemethoden om aanpassingen? Wordt door andere bedrijven of energieproducenten in de buurt stoom geproduceerd die je kunt afnemen? Zijn er binnen de eigen fabriek mogelijkheden voor warmteterugwinning? Technologische ontwikkelingen hebben de energie-efficiëntie van stoom- en warmtevragende processen de laatste jaren aanzienlijk verbeterd. Voor een schone en zuinige stoom- en warmtevoorziening zijn volop mogelijkheden. Ook zonder gebruik van gas.” 

Energiestromen koppelen 

De koppeling van energiestromen biedt het meeste rendement, stelt Erik. “De warmte die vrijkomt bij processen als koelen, verwarmen, blancheren, drogen, schoonmaken en pasteuriseren wordt doorgaans afgegeven aan de buitenlucht of samen met het afvalwater weggespoeld. Met de juiste maatregelen kan afvalwarmte uit het ene proces gebruikt worden voor het andere proces. De voorwaarde bij direct gebruik is dat de temperatuur van de restwarmte hoger is dan dat van het andere proces. Heb je bijvoorbeeld restwarmte van 75°C en vraagt een ander proces een warmteniveau van 60°C? Dan koppelen we die processen.”

Bij het koppelen van energiestromen is het raadzaam om te streven naar een zo efficiënt mogelijke cascade: een proces waarbij verbruikers (processen) die warmte van hoge temperatuur nodig hebben als eerste worden bediend, waarna de warmte wordt geleverd aan processen die aan een lagere temperatuur voldoende hebben. Aan het eind van de cyclus gaat de warmte die overblijft terug naar de bron en begint de cyclus opnieuw. “Cascaderen zorgt ervoor dat zoveel mogelijk warmte wordt benut en is belangrijk voor een optimale warmte- en energietransitie.”

Warmte opwekken

Als hogere warmtetemperaturen nodig zijn dan de restwarmtetemperatuur, kan de restwarmte duurzaam opgewaardeerd worden met een warmtepomp of e-boiler. “Hierbij maak je de temperatuur van de stoom of warmte geschikt voor het warmtevragende proces. Equans levert niet zozeer een warmtepomp of andere duurzame oplossing, maar een prestatie (COP); en dus zekerheid. Voor optimale energie-efficiëntie streven we naar een zo klein mogelijke temperatuurlift. Dat is het verschil tussen de brontemperatuur en de temperatuur die nodig is voor het (eerste) proces in de cascade. Hoe kleiner die stap, hoe hoger het rendement van de warmtepomp (COP). Met deze koppeling van energiestromen kun je de onderneming positioneren als duurzame speler op de markt én profiteer je van lagere energiekosten.” 

Boost 

Dat moderne koude- en warmtetechnologie meer levert dan kou en warmte mag duidelijk zijn. Je profiteert hiermee van lagere energiekosten, een duurzamer productieproces met minder emissies en dus minder heffingskosten. En doordat je niet langer afhankelijk bent van buitenlands of Gronings gas, heb je geen last van stijgende belastingen en gasprijzen. “Bijkomend voordeel is dat de verduurzaming leidt tot een beter imago van je bedrijf. Dat is iets dat onbetaalbaar is”, besluit Erik.

Bekijk de oplossingen van Equans voor voedselverwerkende bedrijven.

Equansrefrigeration.nl