Column Judith Witte: Waar een wil is…

Heb jij ze ook gemaakt? Goede Voornemens? Meer sporten en bewegen. Gezonder eten. Alcoholgebruik verminderen. Afvallen. Minder stressen, meer genieten. Duurzamer leven. Iets nieuws leren!

Uit onderzoek blijkt dat een kwart van de mensen hun goede voornemens minder dan twee weken volhoudt. Door gebrek aan motivatie val je al gauw terug in bekende ingesleten gewoontes. Dat heeft te maken met de ‘wilspier’. De héle dag maken we keuzes die een beroep doen op onze mentale spierkracht. De dag beginnen met een 7-minute workout. Check! Wel of niet koud afdouchen? Nou, vooruit dan. Géén greep in de zak snoep als de stress van de deadline oploopt. Pfff.. Oja: niet stressen! De hele dag doe je een beroep op je wilspier. Die is er aan het eind van de dag wel klaar mee. Géén glas wijn bij het eten? Ja, dààag…

Tussen wat we zeggen en vinden - en daadwerkelijk dóen - gaapt een enorme kloof. Dat is oud nieuws. Vrijwel alle consumenten geven in enquêtes aan dat ze zaken als dierenwelzijn, het klimaat en groene energie belangrijk vinden. De daadwerkelijke aanschaf van duurzame producten en diensten laat vooralsnog een ander beeld zien. Zodra de wilspier wordt aangesproken, winnen factoren als betaalbaarheid, gemak en smaak bij de keuze. Zo verandert er dus nooit wat. Of toch wel? 

‘Chaos is een voorwaarde voor échte verandering’, stelt transitiehoogleraar Jan Rotmans van de Erasmus Universiteit Rotterdam in een interview in het januarinummer van De Ingenieur. ‘In een instabiel systeem kan een actie zich sneller verspreiden.’ Aan chaos geen gebrek de afgelopen twee jaar. In datzelfde artikel benadrukt Rotmans ook het belang van samenwerken tussen verschillende disciplines. De wíl daarvoor is er. Kijk maar naar al die nieuwe consortia en ketenbrede samenwerkingsverbanden. Lastig is wel dat de technoloog, wetenschapper en marketeer vaak niet dezelfde taal spreken; het kost ze maanden om op één lijn te komen. En ook de verschillende computersystemen kunnen niet zomaar data met elkaar uitwisselen. 

Als chaos een voorwaarde is voor verandering, dan is orde noodzakelijk om van de verandering een gewoonte te maken. Gemiddeld kost het mensen 66 dagen om een nieuwe gewoonte aan te leren. Dat gaat makkelijker als je ze concreet maakt. En je realistisch blijft. Niet te veel tegelijk, stap voor stap. Zet je gewoon even schrap, trek er een maand of drie voor uit, en train die wilspier. Duurzamer leven en ondernemen kan best. Waar een wil is, is een weg.

Judith Witte
[email protected]