IJzertekort is wereldwijd een groot gezondheidsprobleem. Promovendus aan de Universiteit Utrecht Neshat Moslehi heeft deeltjes ontwikkeld die mogelijk gebruikt kunnen worden om voeding met ijzer te verrijken. Dit zou een efficiënte en kosteneffectieve aanpak zijn om ijzertekort te verhelpen.
Het onderzoek, dat werd gefinancierd door NWO, vond plaats in nauwe samenwerking met Wageningen Universiteit en Research, en Unilever Foods Innovation Centre. De deeltjes zijn onlangs gepatenteerd.
IJzerverrijking van voedsel is lastig, omdat ijzer interacteert met chemische stoffen die in voeding aanwezig zijn. Dat leidt tot ongewenste veranderingen in, bijvoorbeeld kleur en smaak. Moslehi had het idee om ijzer te 'verstoppen' in een minder reactieve verbinding, zodat de reactiviteit van het ijzer zou verminderen. Vervolgens zou het ijzer worden onthuld zodra het voedsel werd geconsumeerd, zodat het door het lichaam kon worden opgenomen. In haar eigen woorden: "We hadden een ijzerhoudende stof nodig die minimaal oplost in de pH-waarde van voeding en maximaal oplost in de pH-waarde van ons verteringsstelsel."
Moslehi is er in geslaagd om de deeltjes waarnaar ze op zoek was te maken. Geïnspireerd door natuurlijke mineralen, zoals Vivianiet, synthetiseerde ze multi-minerale zouten op basis van pyrofosfaat, die ijzer bevatten én een tweede mineraal, zoals calcium, zink of mangaan. Na de synthese testte ze de zouten op hun reactiviteit met een selectie van stoffen, zoals quercetine, apigenine en curcumine. Deze zijn aanwezig in citrusvruchten, peterselie en kurkuma. Uit de resultaten bleek dat de zouten inderdaad minder reageerden met de stoffen, omdat er weinig veranderingen in kleur optraden. Bovendien waren tests in omstandigheden die het verteringsstelsel nabootsen veelbelovend: er waren aanwijzingen dat het ijzer effectief zou worden geabsorbeerd zodra het in het lichaam terechtkomt.
Mocht deze stof inderdaad geschikt zijn voor de verrijking van levensmiddelen met ijzer, dan zou het een efficiënte en goedkope aanpak zijn van het wereldwijde probleem van ijzertekort. De productie van de zouten is goedkoop en duurzaam. Moslehi gebruikte een gangbare techniek (co-precipitatie), die groen, goedkoop, snel en gemakkelijk is, omdat er geen verhitting of gebruik van chemische oplosmiddelen voor nodig is. Bovendien kunnen de zouten gemakkelijk worden toegevoegd aan producten zoals meel, brood, sojasaus en bouillonblokjes. Al met al bieden deze innovatieve zouten een veelbelovende kans om dagelijks extra ijzer binnen te krijgen.
Beeld: © Cagla Acikgoz/Shutterstock.com
Bron: Universiteit Utrecht