Lage voedings­waarde van vleesver­vangers groot probleem

Er zijn veel problemen met de voedingswaarde van vleesvervangers. Uit een studie van Chalmers blijkt nu dat veel van de in Zweden verkochte vleesvervangers een hoog ijzergehalte claimen - maar in een vorm die niet door het lichaam kan worden opgenomen. 

Een dieet dat grotendeels bestaat uit plantaardig voedsel heeft over het algemeen een laag klimaateffect en wordt ook in verband gebracht met gezondheidsvoordelen, zoals is aangetoond in verschillende grote studies. Maar er is veel minder onderzoek gedaan naar de vraag hoe de gezondheid van mensen wordt beïnvloed door het eten van producten op basis van zogenaamde getextureerde* plantaardige eiwitten.

In de nieuwe studie van Chalmers analyseerde een onderzoeksteam van de afdeling Food and Nutrition Science 44 verschillende vleesvervangers die in Zweden worden verkocht. De producten zijn voornamelijk vervaardigd uit soja- en erwteneiwit, maar omvatten ook het gefermenteerde sojaproduct tempeh en mycoproteïnen, dat wil zeggen proteïnen uit schimmels.

"Onder deze producten zagen we een grote variatie in voedingsinhoud en hoe duurzaam ze vanuit gezondheidsperspectief kunnen zijn. In het algemeen was de geschatte opname van ijzer en zink uit de producten extreem laag. Dit komt doordat deze vleesvervangers een hoog gehalte aan fytaten bevatten, antinutriënten die de opname van mineralen in het lichaam belemmeren", aldus Cecilia Mayer Labba, hoofdauteur van de studie. 

Het lichaam mist noodzakelijke mineralen

Fytaten komen van nature voor in bonen en granen - ze hopen zich op wanneer eiwitten worden geëxtraheerd voor gebruik in vleesvervangers. In het maagdarmkanaal, waar de opname van mineralen plaatsvindt, vormen fytaten onoplosbare verbindingen met essentiële voedingsmineralen, met name non-heemijzer (ijzer dat voorkomt in plantaardig voedsel) en zink, waardoor ze niet kunnen worden opgenomen in de darm. 

"Wij geloven dat het maken van voedingsclaims voor alleen die voedingsstoffen die door het lichaam kunnen worden opgenomen, de industrie kan stimuleren om die producten te verbeteren", zegt Ann-Sofie Sandberg, hoogleraar voedings- en voedingswetenschappen aan Chalmers en co-auteur van de studie.

De voedingsindustrie heeft nieuwe methoden nodig

Tempeh, gemaakt van gefermenteerde sojabonen, verschilde van de andere vleesvervangers in de hoeveelheid ijzer die beschikbaar is voor opname door het lichaam. Dit was te verwachten, aangezien bij de fermentatie van tempeh micro-organismen worden gebruikt die fytaten afbreken. Mycoproteïnen vielen op door hun hoge zinkgehalte, zonder bekende absorptieremmers te bevatten. Volgens de onderzoekers is het echter nog onduidelijk hoe goed onze darmen de celwanden van mycoproteïnen kunnen afbreken, en hoe dit op zijn beurt de opname van voedingsstoffen beïnvloedt.

Chalmers.se

* Het eiwit wordt geherstructureerd door hoge druk en temperatuur