Tien captains of industry zijn speciaal voor het symposium Stop food Waste (6 november 2014 in Amsterdam) uitgenodigd een ‘food waste issue’ in te dienen; tien conceptdenkers buigen zich over de vraagstukken en komen met oplossingen. Eén van die captains of industry is Johan Pater, mede-eigenaar van Bake Five.
Bake Five is een organisatie van 12 zelfstandige bakkerijen die dagelijks de brood- en banketafdelingen van ruim 1.500 supermarkten beleveren. De bakkerijen werken nauw samen op het gebied van productontwikkeling, inkoop, marketing en kwaliteitszorg.
Johan Pater: “Brood is een product waar in het Westen ontzettend veel van wordt weggegooid. Dat blijkt ook uit onderzoek van de Rijksoverheid1. Als we food waste willen reduceren, is er met brood dus een flinke stap te maken. Het probleem is dat brood in de ogen van mensen te weinig waarde heeft. We leven te veel in een wegwerpmaatschappij en gooien het zo weg. Dat is elders op de wereld wel anders. Vijftien jaar geleden hebben we de Stichting Bake for Live opgericht. Deze stichting heeft inmiddels 5 bakkerijen in Ghana, Kenia en Oeganda waar jonge gehandicapten opgeleid worden tot bakker, om zo hun eigen geld te verdienen. Elk bakkerijproject heeft een eigen projectleider in Nederland. Toen we hen over ons probleem vertelden, schrokken ze er al van dat mensen in het Westen brood laten beschimmelen! Zover komt het bij hun gewoon niet. Voedsel, dus ook brood, is voor hen veel te kostbaar. Onze vraag spitst zich toe op het oplossen van de verspilling van brood bij de consument: We willen dat er minder brood in de afvalbak van de consument belandt, want dat brood wordt niet hergebruikt. Vandaar de vraag aan de conceptdenkers: hoe krijg je het gevoel voor de waarde van brood nou terug in de mindset van consumenten in Nederland? Het is een bewustwordingsproces, dat weten we. Maar hoe zet je dat in gang?
De ‘denkliteratuur’ onderscheidt talloze vormen van denken: er zijn allerlei manieren waarop we kunnen denken: ervarings-, kennis-, betekenis- of toepassingsgericht; systeem-, beeld-, begrip- of praktijkdenken; analystisch versus holstisch, kritisch of juist magisch; creatief of omdenken. Nu is er ook ‘conceptdenken’.
De Britse arts en psycholoog Edward de Bono is de geestelijk vader van dit zogenaamde ‘laterale denken’. Door andere delen dan alleen van onze hersenen te activeren, kunnen we creatievere oplossingen aandragen voor de ingewikkelde problemen waarmee de mensheid kampt, is het idee. Het conceptuele tijdperk, waarin we nu zijn beland, gaat om combinaties leggen tussen je linker- en je rechterhersenhelft. Beide hersenhelften zijn nodig om te komen tot de juiste context om betekenis te kunnen geven aan dingen. Daarmee dragen we effectievere oplossingen aan voor de ingewikkelde problemen van vandaag. Een voorbeeld van zo’n probleem is voedselverspilling
Een mogelijke oplossing daarvoor geformuleerd door Edward de Bono: “Stel dat we de voedselverpakkingen en de prijs houden zoals die nu is, maar we verminderen de inhoud met 15 procent. Consumenten blijven dan gewoon hun aankopen doen zoals ze gewend zijn, alleen krijgen ze minder. Op de verpakking lezen zij de verklaring hiervoor. Het deel dat ze waarschijnlijk zullen verspillen, is er alvast van afgehaald. Consument hebben nu een keuze: minder gebruiken, of meer geld uitgeven. Aanbevolen wordt minder te gebruiken en waarschijnlijk zullen ze dat ook doen. Langzaamaan ontstaat zo de gewoonte minder te consumeren. Daar pak je bovendien het obesitasprobleem mee aan. Het eventuele extra geld dat de producent ermee verdient, gaat vervolgens naar een goed doel dat hongersnood elders in de wereld bestrijdt. Anders ervaart de klant het als bedrog.”
“Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen is essentieel in onze bedrijfsvoering. Tijdens onderhandelingen met leveranciers en klanten wordt bijvoorbeeld de verpakking aan de orde gesteld. Ons doel is de hoeveelheid verpakkingen terugdringen. Daarom hebben we ook de dikte het plastic verminderd met enkele microns. Dat levert een flinke reductie van het totale plasticverbruik op.”
“Optimalisatie van de processen heeft in onze bakkerijen continu onze aandacht, toch zal er altijd een klein deel afgevoerd moeten worden. Tijdens het bakproces is er nu eenmaal afval en uitval van een deel van brood. Bovendien wordt in de supermarkten niet al het brood verkocht. De bakkers zorgen zelf voor de verwerking van deze retourstromen. Wij hebben een samenwerking met het gecertificeerde afvalverwerkingsbedrijf FeedValid, dat gespecialiseerd is in het verzamelen en verwerken van restproducten uit de levensmiddelenindustrie. Uit die componenten vervaardigen zij producten voor de mengvoederindustrie. Zo blijven de broodresten en de retourstroom van het brood in de voedselketen.”
“Daarnaast verwaarden we een deel van ons oud brood door het zetmeel te scheiden, daarvan worden onder andere composteerbare vuilniszakken en folies gemaakt. Bij het produceren wordt aanzienlijk minder CO2 uitgestoten dan bij normaal plastic; het scheelt minstens 20 procent klimaatbelasting ten opzichte van kunststof gemaakt van aardolie.”
,,Maak er wentelteefjes of tosti’s van, rooster de boterhammen! Ook kennisoverdracht zou helpen: mensen weten niet meer wat je wel en wat je niet kan eten. Veel consumenten kijken alleen naar de T.H.T-datum en gooien het product bij één dag over die datum al weg. In andere landen, zoals Engeland en Australië, staat het tegengaan van voedselverspilling veel hoger op de agenda. Ook bij het publiek is het daar een hot item. Het mag in Nederland van mij veel meer een maatschappelijke discussie worden.”
“Prima toch? Dan gaan we consu-minderen! De consument is de grote beslisser, maar consumentengedrag verander je niet van vandaag op morgen. De verwachting is dat de resultaten van de denktank food waste over de gehele food supply chain drastisch zal verminderen en bedrijven zal helpen hun omzet te verhogen. Ik ben heel benieuwd naar de oplossing van de denktank. Tijdens het Stop Food Waste Symposium op 6 november presenteren de captains de resultaten.”
Er zullen forse inspanningen moeten worden geleverd om de doelstelling te halen van de Nederlandse overheid, om voedselverspilling in ons land tussen 2009 en 2015 met 20% terug te brengen. Dat concludeerden onderzoekers van Wageningen UR Food & Biobased Research in de Monitor Voedselverspilling Update2 die zij begin juli 2014 uitbrachten. De onderzoekers constateerden tussen 2009 en 2012 geen significante vooruitgang. Zij pleiten daarom voor inzet van sectorspecifieke data; die geven meer zicht op de oorzaken van voedselverspilling en bieden overheid en bedrijfsleven daarmee concrete aanknopingspunten voor maatregelen.
Bron: Bakefive
Vakblad Voedingsindustrie is mede mogelijk gemaakt door:
© COPYRIGHT 2024 VOEDINGSINDUSTRIE | ALLE RECHTEN VOORBEHOUDEN
Powered by Wallbrink Crossmedia © 2024
