Industrie gevoelig voor cybercrime

Het robotiseren en in brede zin digitaliseren van ondernemingen heeft een schaduwkant: de cyberrisico’s nemen toe. Het risico op een cyberaanval is met 1 op 5 vele malen hoger dan het risico op brand (1 op 8.000) of een inbraak (1 op 250). Toch krijgt het beperken van die risico’s nog lang niet de aandacht die het verdient.

Rabobank organiseerde, samen met hun kennispartner Startlife, een ‘deep dive’ sessie rondom het thema ‘robotisering in food’. Tijdens deze interactieve kennissessie probeerden ze boven water te halen wat ondernemers uit de agrifood tegenhoudt om te investeren in robotisering.

Cybercriminaliteit

Het komt geregeld voor dat cybercriminelen computers infecteren met ransomware of het IT-systeem vergrendelen en losgeld eisen om dat ongedaan te maken. Toch komt maar een klein deel van deze verhalen uiteindelijk naar buiten. De meeste aanvallen zijn op MKB ondernemingen en de gevolgen kunnen enorm zijn. Naast de reputatieschade, kan de operationele schade er zelfs toe leiden dat (een deel van) het aangevallen bedrijf failliet gaat. Gemiddeld kost een cyberincident een onderneming zo’n 300.000 euro. Bij veel bedrijven zien we dat het vaak aan tijd, kennis en capaciteit ontbreekt om het bedrijf tegen cybercriminaliteit te beveiligen of wordt er teveel op de IT leverancier geleund om dit te voorkomen. Tegelijkertijd zien we dat veel bedrijven in de (voedingsverwerkende) industrie vaak met specifieke, operationele technieken en systemen werken. Deze specifieke systemen zijn vaak al jaren oud, kostbaar om continu te updaten en daarom juist gevoelig voor hacks.

Kennis en gedrag

Naast de vraag of de techniek wel up-to-date en voldoende beveiligd is, is het ook van belang dat de organisatie rondom cybersecurity op orde is. De juiste cultuur met voldoende kennis over de risico’s bij alle medewerkers is de basis. Cyberweerbaarheid staat of valt uiteindelijk met het gedrag van mensen. Training is daarom erg belangrijk. Het onderwerp moet tijdens werkoverleggen keer op keer terugkomen, onder andere omdat er steeds nieuwe risico’s ontstaan. Het vraagt om een structurele, strategische benadering vanuit het management. Daarom is het belangrijk om in beeld te hebben waar en met wie data wordt verzameld en uitgewisseld. Vaak is dit ook met externe partijen, zoals afnemers en leveranciers. Maak met hen goede afspraken over dataveiligheid. En denk ook na over de maatregelen die je neemt als je gehacked bent. Welke deskundigen moeten ingeschakeld worden? Wat zijn de consequenties als de productie gestopt moet worden? Hoe communiceer je naar medewerkers en klanten? Kortom; er komt nogal wat op je af als onderneming om risico’s goed te overzien en te beperken. Na het nemen van alle basismaatregelen, kan er worden nagedacht over het afsluiten van een cyberverzekering. Hiermee dek je de financiële gevolgen en operationele risico’s van een cyberincident af. De meeste cyberverzekeringen bieden dekking voor onder meer preventieve scans, eerste hulp bij een cyberincident, herstel van data, omzetverlies en de noodzakelijke kosten om de schade te beperken.

Gebrek aan flexibiliteit

Veel robots zijn ontworpen en ingericht op vrij gestandaardiseerd productiewerk. In de voedingssector, zeker in vers-categorieën, kunnen producten afwijken in vorm, gewicht en maat. Neem bijvoorbeeld vlees. Het ene karkas is het andere niet. De flexibiliteit van de slager om de juiste snit te snijden wint het dan (nog) van een robot.

Niet alle productieprocessen in de voedingsindustrie lenen zich dus voor robotisering, maar dat wil niet zeggen dat er geen robots in het voor- of natraject gebruikt kunnen worden. Denk aan kwaliteitscontrole, verpakkingslijnen, het palletiseren of de logistiek om grondstoffen, halffabricaten en gereed product heen en weer te rijden. Op die terreinen kan de robot veel toegevoegde waarde leveren.

Andere inzichten

De omstandigheden in food-productielocaties zijn vaak minder geschikt voor robots. Met name de gevoeligheid voor vocht, vet, stof en agressieve schoonmaakmiddelen zit de ondernemers in de weg. Robots zijn vaak lastig schoon te houden (hygiëne) en functioneren minder bij zeer lage (vriescellen) of zeer hoge temperaturen.

De winstmarges in food zijn over het algemeen laag in verhouding tot het kapitaal dat nodig is voor robotisering. Ook zorgen innovaties ervoor dat bestaande productielijnen volledig moeten worden heringericht. Dit vraagt om een extra investering. Bij voorkeur willen ondernemers oplossingen die in de bestaande systemen en productielijnen kunnen worden opgenomen.

In het algemeen kent de foodsector een redelijk conservatieve grondslag met betrekking tot technische innovatie. Sense of urgency is niet altijd aanwezig, terwijl de omstandigheden snel veranderen, zoals nu de toenemende krapte op de arbeidsmarkt en het grondstoffentekort.

Werken met robots vraagt om speciaal opgeleid personeel, dat lastig te vinden is. Ook van het management vraagt het een andere manier van aansturing en leidinggeven.

Voordelen van digitalisering!

Je kunt…

- processen versnellen; en daarmee kosten besparen;
- diensten verbeteren; dus omzet verhogen;
- inzichten verkrijgen; oftewel betere beslissingen nemen;
- data sneller delen; wat helpt bij transparantie en nieuwe verdienmodellen.

Haalbaarheid toetsen

Voor ondernemers is het belangrijk om hun eigen productieproces te bekijken en zich af te vragen welke van bovengenoemde kansen en uitdagingen rondom robotisering voor hun bedrijf opgaat. Samen met hun partner RoboHouse biedt Rabobank een platform waar ondernemers roboticatechnologie kunnen verkennen, knelpunten in hun bedrijfsproces leren vertalen naar concepten en oplossingen en de haalbaarheid van robotisering voor hun bedrijf toetsen. Dit doen zij samen met engineers, ontwikkelaars en ondernemers die eigenhandig met robotica aan de slag zijn gegaan. Het programma varieert van het opdoen van inspiratie tijdens demodagen tot het uitwisselen van kennis via kennisclusters tot maatwerkcoaching.

www.rabobank.nl