De verpakking: Onmisbaar ingrediënt foodketen

Het wereldwijde voedseldilemma biedt volop kansen voor verpakkingen. De vraag naar vers eten én uitdagingen op het gebied van vervoer maken hier onderdeel van uit. De verpakking is niet alleen een mooi omhulsel voor een product, een verpakking zorgt ervoor dat het product langer houdbaar is en daarmee dringt de verpakking de voedselverspilling terug. Het nadeel van de hoeveelheid verpakkingsmateriaal is het feit dat het zorgt voor een afvalprobleem. 

Stijging van het aantal verpakkingen

De wereldwijde vraag verandert als het om verpakkingen gaat. Dit komt door demografische ontwikkelingen. Ontwikkelde landen raken verstedelijkt, vergrijzen en de huishoudens worden steeds kleiner. De behoefte aan kleine verpakkingen groeit hierdoor, familieverpakkingen hebben we niet meer nodig. Er wordt ook steeds meer gemaksvoeding geconsumeerd, dit leidt tot een grotere vraag naar voorverpakt voedsel. Vooral de opkomst van de middenklassen heeft in ontwikkelde landen invloed op verpakkingen. Men heeft meer behoefte aan modern voedsel uit supermarkten dat veilig is verpakt. De middenklasser kiest steeds minder vaak voor onverpakt voedsel van de markt. Verwachting is dat plastic verpakkingen wereldwijd tussen 2017 en 2021 met 18 tot 20 procent zal stijgen.

Impact op het milieu

Het gebruik van verpakkingen heeft een negatieve impact op het milieu. Volgens de Ellen MacArthur Foundation zal de zee in 2050 waarschijnlijk meer kilo’s aan plastic bevatten dan aan vis (Ellen MacArthur, 2016). Echter hebben verpakkingen ook een onmisbare functie. De verpakking beschermt het voedsel na het oogsten, tijdens de opslag en het transport en zorgt hierdoor voor minder verspilling en een langere levensduur.

Er is niet één goede verpakking voor het milieu

Elk materiaal voor verpakkingen heeft een ander effect op het milieu door de grondstof, productiemethode, het volume en het gewicht tijdens het transport of door de mogelijkheid om te recyclen. Bijvoorbeeld; de productie van glas kost veel energie, het product is zwaar en neemt veel ruimte in. Dit resulteert weer in meer vrachtwagen voor vervoer, dan bijvoorbeeld het vervoer van plastic. Minder vrachtwagens op de weg betekent minder gebruik van brandstof, minder CO2-uitstoot en lagere transportkosten. Echter is een voordeel van glas weer dat het voor 100 procent en voor eeuwig te recyclen is en dat het voedsel een langere levensduur heeft dan plastic. Daarnaast zijn consumenten meer gewend om hun glas naar de glasbak te brengen dat plastic te scheiden van het grof vuil.

Hergebruik en circulaire economie

Het aantal verpakkingen zorgt in Azië en Afrika voor grote bergen afval. Dit is vervuilend, en een gemiste kans. Afval is veel geld waard en kan worden hergebruikt als grondstof voor nieuwe producten. Dit is een onderdeel van de circulaire economie. Door hergebruik neemt de hoeveelheid van rondslingerend afval af, én er zijn minder nieuwe grondstoffen nodig zoals metaal, olie en hout. Deze materialen zijn niet oneindig voorradig. Glas en metaal zijn oneindig recyclebaar en karton ongeveer zeven keer. Plastic verpakkingen zijn niet recyclebaar, dun plastic wordt uit lagen van verschillende materialen gemaakt om bepaalde eigenschappen te realiseren. Doordat het niet een ‘mono-product’ is, is het moeilijker om dit type verpakking te recyclen. 

De verpakking heeft de toekomst

De plasticindustrie is zeer innovatief. Er zijn steeds meer manieren waarop man verpakkingen kan maken uit biomaterialen zoals melk, suikerriet, aardappelzetmeel en garnalenschillen. Deze biomaterialen zullen plastic uit vervuilende aardolie deels vervangen. Echter kunnen deze producten het fossiele plastic nog niet vervangen. Daarnaast zijn bio-grondstoffen vele malen duurder dan plastic op basis van olie. Naarmate meer biomaterialen gebruikt worden, zullen de kosten dalen.

Slimme verpakkingen

Innovatie zie je ook steeds meer op het gebied van informatietransparantie. Zoals een label dat van kleur verandert wanneer een product bijna niet meer houdbaar is. Door de veranderende kleur op het etiket weet de consument heel duidelijk of hij dit product nog kan bewaren of juist snel moet opeten. De industrie kan nog meer voedselverspilling tegengaan door met innovatieve ideeën verpakkingen te vernieuwen.

© Rabobank