Aantal faillisse­menten in de foodsector stijgt

De Nederlandse economie draait goed. Het Economisch Bureau van ABN AMRO voorziet voor 2017 bijna 2,5% groei. De sterke stijging is vooral te danken aan de uitvoer, de particuliere consumptie en de bedrijfsinvesteringen. Wegens de toenemende bedrijvigheid groeit het aantal banen sterker dan in 2016.

Er is gekeken naar drie- en twaalfmaands voortschrijdende totalen. De driemaands voor de korte termijn en de twaalfmaands voor de langere termijn om de trend te duiden. In 2013 piekte het aantal faillissementen bij bedrijven en instellingen. In dat jaar gingen er 9.431 bedrijven en instellingen failliet. Het niveau ligt inmiddels (3,5 jaar later) 58% lager. In de periode 2004-2008 gingen er jaarlijks gemiddeld 4.400 bedrijven en instellingen failliet.

Verschillende sectoren

De faillissementsgraad verschilt sterk tussen de sectoren. Hier heeft het aantal bedrijven met één werkzaam persoon in een sector een grote invloed. De graad in de industrie en transport & logistiek is altijd hoog geweest. Dit is nog steeds het geval. In de landbouw is het cijfer altijd laag. In de eerste helft van 2017 is het aantal faillissementen van bedrijven ten opzichte van de eerste helft van 2016 met 22% gedaald.

In de autoretail, horeca en technologie, media en telecom (tmt) zien we over het eerste halfjaar een kleine plus ten opzicht van dezelfde periode in 2016. Het gaat echter om kleine stijgingen. Stabilisatie past daarom bij deze sectoren. 

Faillissementgraad Foodsector relatief hoog

Opvallend is de stijging (+49%) van het aantal faillissementen in de foodsector. Dit lijkt een enorme stijging, maar bij relatief kleine aantallen leidt een absolute stijging al snel tot hoge percentages. De eerste helft van 2017 bleef bijvoorbeeld ook 55% onder de piek van 2013.

Er zijn twee structurele oorzaken aan de hoge faillissementsgraad te wijten: 

• het aantal faillissementen ten opzichte van het totaal aantal opheffingen is hoog in de sector en 

• er komen minder éénmansbedrijven in de foodsector voor dan in veel andere sectoren. Eénmansbedrijven gaan minder vaak failliet en drukken daarmee de faillissementsgraad.

Verwachting ABN AMRO

De doorzettende economische groei in 2017 en 2018 zal ook zichtbaar blijven in de ontwikkeling van het aantal faillissementen.  Wij verwachten dat het aantal faillissementen -gemiddeld door alle sectoren heen -het  komende jaar zal  stabiliseren of licht dalen rond het huidige lage niveau. Er zullen wel verschillen zichtbaar zijn tussen de sectoren. In de dynamiek van opheffing en oprichting van bedrijven neemt het aantal faillissementen een steeds kleiner  aandeel in. De sterke groei van het aantal éénmansbedrijven is hier debet aan. Zoals gesteld zijn deze bedrijven minder kapitaalintensief. Ze kennen een veel lagere faillissementsgraad, doordat hun activiteiten stoppen, zonder dat daarbij een faillissement aan de orde is. Wij verwachten dat die ontwikkeling doorzet.

Er zijn twee onzekere factoren die de komende jaren een rol kunnen spelen rond de ontwikkeling van het aantal faillissementen. 

• Ten eerste is daar Brexit. Op 19 juli heeft ABN AMROSector Advisorye en rapport gepubliceerd dat de invloed van een Brexit op specifieke sectoren van het Nederlandse bedrijfsleven belicht. Het rapport concludeert dat de invloed op het Nederlandse bedrijfsleven relatief groot is. Voor bedrijven met een relatief hoge exposure naar het Verenigd Koninkrijk zullen de financiële risico’s toenemen. 

• Het Economisch Bureau van ABN AMRO verwacht dat de ECB begin 2018 begint met het stapsgewijs afbouwen van haar obligatieaankopen. In juni 2018 zou men het opkoopprogramma dan kunnen beëindigen. Als gevolg hiervan zal de rente langzaam weer gaan stijgen. Voor bedrijven met een relatief zwakke financiële positie kan een (her)financiering dan aanzienlijk duurder uitpakken. De kans bestaat dat bedrijven hierdoor in problemen komen.  

Bronnen: CBS, ABN AMRO Economisch Bureau, Sector Advisory

Lees het volledige rapport