Alterna­tieve eiwitten worden steeds minder alterna­tief

Wat gebeurt er als schappen leeg raken, prijzen pieken en consumenten op zoek moeten naar alternatieven? In 2024 liet de alternatieve eiwitsector zien dat het geen niche meer is, maar een groeiende pijler in de wereldwijde zoektocht naar efficiënte, betrouwbare en duurzamere voedselproductie.

Van lege schappen naar nieuwe keuzes

Begin 2025 werd de impact van vogelgriep in de VS direct voelbaar. Eierprijzen stegen met 53 procent, supermarkten voerden rantsoenen in en restaurants rekenden toeslagen. Terwijl het aanbod stokte, verschoof de vraag. Eat Just meldde dat hun eiervervanger Just Egg in januari vijf keer sneller verkocht dan een jaar eerder. 56 procent van de kopers keerde in 2024 terug voor een herhaalaankoop, in 2022 was dat nog 44 procent.

De belangstelling is breed: in de VS groeide de markt voor plantaardige eieren met 11 procent tussen 2021 en 2023, en nog eens met 2 procent in 2024. Ook plantaardige melk en creamers doen het goed, vooral in de foodservice. Nu steeds meer koffieketens toeslagen schrappen, maken consumenten plantaardige keuzes onderdeel van hun routine.

Internationaal zijn de ontwikkelingen vergelijkbaar. In Zuid-Afrika verdubbelde de prijs van eieren sinds 2019; in Europa, India en Brazilië stegen ze met 50 tot 90 procent. Volgens Data Bridge Market Research groeit de markt voor plantaardige eieren jaarlijks met 40 procent in Europa en zelfs met 73 procent in Azië. Intussen meldt één op de vijf consumenten in onder meer Duitsland, Frankrijk en het VK open te staan voor ei-alternatieven op basis van precisiefermentatie.

Beleid, investeringen en technologische versnelling

Overheden zetten inmiddels volop in op eiwitalternatieven. India trekt $1,1 miljard uit voor biotechnologie, met ‘smart proteins’ als speerpunt. In de VS ging $51 miljoen naar een fermentatiehub in Illinois. De EU investeert €50 miljoen in opschaling van fermentatie en algen. Singapore gaf in 2024 aan dat kweekvlees onder voorwaarden halal kan zijn; een belangrijke stap voor markttoegang.

Tegelijkertijd worden etiketteringsregels duidelijker. In de VS oordeelde de FDA dat termen als ‘melk’ of ‘worst’ ook op plantaardige producten mogen staan, zolang etiketten niet misleiden. In Chili kreeg NotCo toestemming om ‘milk’ te gebruiken. Aan de andere kant voeren staten als Florida en Alabama een verbod op kweekvlees in. Hongarije en Paraguay overwegen soortgelijke stappen.

Klimaat, gezondheid en wetenschappelijke erkenning

Ook het gezondheids- en klimaatargument krijgt steeds meer gewicht. De Wereldbank plaatste de verschuiving naar alternatieve eiwitten in 2024 op plek twee van meest effectieve landbouwmaatregelen tegen klimaatverandering. GFI’s LCA-studie toont dat plantaardig vlees tot 91 procent minder impact heeft dan dierlijk vlees. Daarnaast bevatten deze producten minder verzadigd vet, geen cholesterol en geen antibiotica; in tegenstelling tot veel conventionele alternatieven.

De wetenschappelijke wereld haakt aan. De prestigieuze Gordon Research Conference organiseert vanaf 2026 een vaste bijeenkomst over alternatieve eiwitten. Het aantal wereldwijde fermentatiepatenten is de afgelopen tien jaar met meer dan 6.500 procent gestegen.

Geen niche meer

Wat begon als alternatief, ontwikkelt zich razendsnel tot een volwaardig onderdeel van het mondiale voedselsysteem. Met druk op grondstoffen, gezondheid, klimaat en ketens, verschuift het speelveld. De technologie versnelt, consumenten zijn nieuwsgierig en overheden investeren. De fundamenten worden gelegd voor een toekomst waarin alternatieve eiwitten steeds minder alternatief zijn — en steeds meer vanzelfsprekend.

Lees het rapport 'State of Alternative Proteins' van Good Food Institute voor een volledig overzicht.