Over heel 2022 daalde de verkoop van vleesvervangers in de Nederlandse supermarkten met 5 procent. Een belangrijke oorzaak van de verkoopdaling is dat consumenten minder vaak hun voeding in de supermarkt kochten en weer vaker restaurants bezochten. Dit is ook de belangrijkste reden achter de verkoopdaling van traditioneel vlees. De supermarktvolumes van vlees daalden met 9 procent, waardoor het aandeel van vleesvervangers ten opzichte van vlees wel is toegenomen, aldus ABN AMRO.
Hoewel de nasleep van de coronacrisis een belangrijke oorzaak is van de verkoopdaling, is er meer aan de hand. Zo is de consument prijsbewuster als gevolg van de hoge inflatie, zijn er minder spraakmakende introducties geweest, valt de smaak volgens sommige consumenten tegen en zijn er vraagtekens bij de gezondheid en de mate van duurzaamheid van de productie van deze categorie.
Vleesvervangerproducenten investeren volop in innovatie. Zo zijn bedrijven bezig met het opschalen en verbeteren van technieken om de smaak, textuur, duurzaamheid en gezondheid te verbeteren. Het Nederlandse bedrijf Those Vegan Cowboys ontwikkelt met precisiefermentatie melkeiwitten, Cosun werkt aan de productie van eiwitten uit reststromen van bieten en verschillende bedrijven experimenteren met nieuwe ingrediënten, zoals algen en insecten. Ook ontwikkelen bedrijven hybride producten. Wat daarnaast spreekt voor vleesvervangers, is dat ze maatschappelijk het tij mee hebben. Producenten, supermarkten, cateraars en de overheid hebben uitgesproken om zich in te zetten om de komende jaren actief bij te dragen aan de eiwittransitie.
Bedrijven werken momenteel aan een manier om de verhouding plantaardige eiwitten ten opzichte van dierlijke eiwitten goed te meten. Gecombineerde producten, zoals kant-en-klaarmaaltijden bevatten immers zowel dierlijke als plantaardige eiwitten. Goede metingen zijn bepalend voor het succes van hybride producten, die immers deels uit vlees en deels uit plantaardige eiwitten bestaan. Supermarkten zetten daarnaast via hun assortiment en communicatie in op minder vlees en meer plantaardig. Mede vanwege hun steunbetuiging om de eiwittransitie te doen slagen zullen supermarkten hun schapruimte voor vleesvervangers ook bij afnemende verkopen niet snel inperken, zoals ze dat wellicht bij andere producten wel doen.
De innovatiekracht van de voedselproducenten en de inzet van de overheid, supermarkten en cateraars bieden de komende jaren potentie om de verkoopvolumes van vleesvervangers op te schroeven. Een voorwaarde is wel dat producenten in staat zijn om aan de verwachtingen van de consument op het gebied van smaak, gezondheid en prijs te voldoen.
Bron: ABN AMRO