Voedselbe­leving varieert sterk

 “Inzicht in de factoren die de voedselbeleving van vitale ouderen beïnvloeden, biedt handvatten voor de ontwikkeling van nieuwe voedingsmiddelen die kunnen bijdragen aan een gezonde voedingsinname van ouderen”, zegt dr. Esmée Doets, onderzoeker Consument en Gedrag bij Food & Biobased Research.

Vitale ouderen tussen de 55 en 70 jaar vertonen onderling grote verschillen in de manier waarop ze voedsel waarnemen, waarderen en innemen. Om de kwaliteit en de kwantiteit van de voedselinname voor deze doelgroep te verbeteren, zijn producten en interventies op maat nodig. Dat is de conclusie na een groot literatuuronderzoek door Wageningen UR Food & Biobased Research. Dit onderzoek laat ook zien dat er tot nu toe relatief weinig studies zijn gedaan naar voedselbeleving bij ouderen.

Gezond ouder worden

Een gezond voedingspatroon draagt bij aan gezond ouder worden. Bij veel ouderen neemt echter het reukvermogen af, en daarmee ook de smaakbeleving. Dit kan een negatief effect hebben op de voedselwaardering en –inname. Toch vinden ouderen met een beperkt reukvermogen voedingsmiddelen vaak ongeveer even lekker als ouderen met een normaal reukvermogen. Bovendien geven ze zelden de voorkeur aan producten met een versterkte smaak.

‘Dit onderzoek laat zien dat er tot nu toe relatief weinig studies zijn gedaan naar voedselbeleving bij ouderen’

Productverbeteringen

De onderzoekers pleiten onder andere voor consumentenonderzoek naar de effecten van productverbeteringen, waarbij verschillende combinaties van smaak, textuur en uiterlijk worden getest. Food & Biobased Research heeft in 2014 een dergelijk studie uitgevoerd, en daaruit bleek een combinatie van sensorische verrijkingen te leiden tot een betere productwaardering door ouderen. Uit het literatuuronderzoek wordt duidelijk dat de afgelopen 10 jaar vooral smaakversterkingen van producten zijn getest bij ouderen. Voor de invloed van andere aspecten was weinig aandacht. 

Voedselwaardering

Vitale ouderen waarderen hun voedsel ongeveer evenveel als jongeren, al verandert de productbeleving bij het ouder worden wel. Waarschijnlijk spelen naast de sensorische aspecten van het voedsel ook andere factoren een rol. Daarover is nog weinig bekend. De onderzoekers denken bijvoorbeeld aan herinneringen en emoties die worden opgeroepen door het eten en de sociale context waarin wordt gegeten. Ook verschillende aspecten van de verpakking kunnen meetellen, zoals de informatie die erop staat, de vormgeving en het openingsgemak.

'Naast de sensorische aspecten van voedsel spelen ook andere factoren een rol, zoals de sociale context waarin wordt gegeten'

Onderzoeksmethoden

Uit het onderzoek blijkt niet alleen dat er weinig data zijn over de voedselbeleving van ouderen, maar ook dat de uitgevoerde studies vooral gebaseerd zijn op het proeven van kleine hoeveelheden van een voedingsmiddel. “De waardering voor een voedingsmiddel verandert vaak tijdens consumptie”, aldus Esmée Doets. “Als je iemand vraagt hoe lekker hij een product vindt, dan kan het antwoord na het proeven van een hapje anders zijn dan na het consumeren van een hele portie. Stel je dezelfde vraag een paar uur later, dan kan dat ook weer andere resultaten opleveren. Dergelijk onderzoek is onder ouderen nog maar zelden uitgevoerd, terwijl zulke studies wellicht goed voorspellen of ze het product een volgende keer opnieuw kiezen.” Voor nieuwe onderzoeken naar de voedselbeleving van de groep vitale ouderen heeft de consumentenonderzoeker een advies: definieer eerst de specifieke doelgroep en laat het product aansluiten bij de beleving van die doelgroep. “Dé vitale oudere’ bestaat niet”, zegt Esmée Doets.

Food & Biobased Research

Food & Biobased Research ontwikkelt kennis en technologieën die bedrijven, overheden en andere onderzoeksorganisatie helpen bij de ontwikkeling van gezond en smakelijk voedsel, duurzame voedselketens, en ‘groene’ alternatieven voor producten die nu uit schaarse fossiele brandstoffen worden geproduceerd. Food & Biobased Research is onderdeel van Wageningen UR (University & Research centre). De integrale benadering van de vraagstukken en de samenwerking tussen verschillende disciplines vormen het hart van de unieke Wageningen aanpak.

www.wageningenur.nl
 

Publicatie
Dit literatuuronderzoek is gebaseerd op relevante vakliteratuur van de afgelopen 10 jaar. De resultaten staan beschreven in de paper The silver sensory experience – A review of senior consumers’ food perception, liking and intake (Doets, E. L., & Kremer, S., 2015), gepubliceerd in het internationale vakblad Food Quality and Preference.