'Verpakken is een bijzonder ding'

De rol van het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken is veranderd. Ze wordt steeds meer een partner voor het bedrijfsleven; een logisch gevolg van de ontstane maatschappelijke druk ten aanzien van verpakkingen. Directeur Chris Bruijnes vertelt hoe het KIDV bedrijven adviseert en ondersteunt in deze kritische tijden. “We staan voor spannende uitdagingen.”

“Verpakken is een bijzonder ding”, vertelt Chris, sinds 1 augustus 2018 directeur van het KIDV. “Het onderwerp is herkenbaar, we hebben er allemaal een mening over.” Ondanks dat hij nog kort deze functie invult, weet Chris Bruijnes precies wat de marktontwikkelingen zijn, waar het instituut nu staat en welke uitdagingen er zijn. Niet zo gek, als je beseft dat hij al meerdere jaren bij de stichting betrokken was als lid van de Raad van Advies. “Ik kreeg de vacature voor de directeursfunctie onder ogen en dacht ‘dat is wat voor mij’”, vertelt Chris enthousiast. Hij is ‘van huis uit’ chemicus. Duurzaamheid past bij hem. Met name het verdiepen in complexe vraagstukken, veranderingen aanzwengelen en ondersteunen. Voorheen werkte hij onder meer bij TNO, de overheid, richtte hij Milieu Centraal op en zette hij zich voor diverse stichtingen in.

Hoe zijn de eerste maanden bij het KIDV u bevallen?

“Uitstekend! We werken hier met een leuke groep mensen die intrinsiek gemotiveerd zijn. Gedreven persoonlijkheden die van aanpakken houden.” Bedachtzaam vult hij aan: “Die mensen heb ik in mijn werk eigenlijk altijd om mij heen gehad. Die gedrevenheid is waardevol, ik wil hen dan ook zo goed mogelijk informeren en betrekken.”

Wat is een van de meest in het oog springende recente ontwikkelingen?

“Dat niet alleen het product, maar ook de verpakking een belangrijk aspect van discussie is geworden. Een logisch gevolg van een veranderende maatschappij. In de loop der jaren zijn huishoudens kleiner geworden. De voedingsindustrie speelde hierop in en biedt inmiddels meerdere soorten verpakkingen aan. Als consument maak je zo’n 7 tot 9 keer per dag een verpakking open. Na het koken van een maaltijd houd je een ‘bos aan plastic’ over, dat voelt niet goed. De verpakking staat inmiddels model voor verspilling/waste, maar dat hoeft niet zo te zijn. Zelf ben ik mij hiervan nog bewuster geworden tijdens bedrijfsbezoeken. Ik zie veel cijfers, maar als je dan bijvoorbeeld bij afvalsorteerder SUEZ bent, komen de bergen afval tot leven. Je schrikt gewoon van de hoeveelheid. Dan stel ik mijzelf direct de vraag ‘hoe gaat het bedrijfsleven, en wij als kennisinstituut, om met deze realiteit? Hoe kunnen we elkaar helpen en inspireren? Door samen te werken!”

Wat zijn belangrijke ontwikkelingen ten aanzien van duurzaam verpakken?

Chris gaat voortvarend verder: “Op dit moment moeten wij in food steeds meer het nut van verpakkingen uitleggen; dat het geen los omhulsel is, maar staat voor hygiëne, houdbaarheid, bescherming en communicatie. Daarbij zien we ontwikkelingen ontstaan van herbruikbare verpakkingen, van zakjes voor groente/fruit in de supermarkt, tot verpakkingsloos winkelen. Een voorbeeld is Loop: een platform dat producten thuis aflevert in herbruikbare verpakkingen. Bijvoorbeeld in herbruikbare flessen, zoals vroeger via de melkman. Een mooi initiatief, maar heeft zo’n concept kans van slagen bij de intensiteit van onze maatschappij, zonder verspilling? Andere voorbeelden zijn het niet meer gratis weggeven van plastic tasjes bij winkelketens. Verder zie je steeds meer dat je online bestellen kunt aangeven hoe je producten aangeleverd wilt krijgen. Dit zijn antwoorden op vragen vanuit de kritische samenleving.”

Welke issues levert dit op voor het bedrijfsleven en het KIDV?

“Het vinden van antwoorden op onder andere de vraag: hoe gaan we hiermee om richting toekomst? De initiatieven zijn logisch, maar hoe ga je het proces van deze nieuwe consumptiewijze goed invullen? Hoe kun je nog beter hergebruik en recyclebaarheid van verpakkingen realiseren? En wat is dan eigenlijk recyclebaarheid?”

Wat is de rol van het KIDV anno 2019?

“De rol van het KIDV is door de jaren heen veranderd. Door de herkenning van het belang van duurzame verpakkingen in de maatschappij, is het instituut dichter bij de markt gekomen. Was zij de eerste jaren vrij sterk bezig met ondersteunen van onderzoek voor branche en overheid, tegenwoordig zijn er meer individuele contacten met bedrijven en wordt meegedacht over het verpakkingsbeleid van organisaties.

Chris somt de brede diensterlening op: “Wij helpen bedrijven om hun verpakkingsportfolio te verduurzamen of we verzorgen, op verzoek, een quickscan. We ontsluiten kennis en wetenschap rondom verpakkingen; we werken samen met kennisinstellingen (Universiteiten en hogescholen). We brengen tools op de markt waarmee bedrijven zelf kunnen werken op het gebied van recyclebaarheid en circulariteit. Ook onderhouden we contact met brancheverenigingen, zoals het CBL, Groente & Fruit, FNLI en het Wijnfonds. Deze brancheverenigingen maken een verduurzamingsplan verpakken. Het onafhankelijk college van het KIDV, onder leiding van ex-minister milieu, Jacqueline Cramer, beoordeelt deze plannen.

Bedrijven kunnen contact met ons opnemen voor advies en ondersteuning. Zelf gaan wij ook actief op pad om partnerships met bedrijven aan te gaan. We hebben hiervoor accountmanagement ingevoerd.”

Welke uitdagingen ziet u voor het KIDV?

“De belangrijkste uitdaging voor bedrijven is dat de druk van de maatschappij aanzwelt. Als je hier als bedrijf niet op inspeelt, kan je de slag gaan verliezen. Wij kunnen deze bedrijven uitstekend helpen. Ook op internationaal gebied. Tot nu toe waren wij gericht op Nederland. Wij krijgen echter steeds meer vraag om ondersteuning te bieden aan bedrijven die ook internationaal opereren. Hun vraag is hoe te handelen met verpakkingen, aan welke regels zij zich moeten houden, de Nederlandse of de Europese? Wij gaan ons dit jaar oriënteren op internationale partners. Een leuke klus.”

“Een andere uitdaging is de vraag hoe wij onze kennis transparant kunnen aanbieden. Duurzaam verpakken is top of mind. Bedrijven in diverse regio’s zetten eigen initiatieven op. Zij weten niet dat een bedrijf in een andere regio met een gelijke ontwikkeling bezig kan zijn. Wij willen een kennisatlas opzetten waarin dit zichtbaar wordt. We hebben zicht op de partijen, kunnen ze aan elkaar verbinden en kennis ontsluiten.”

“Nog een mooie kans is om verschillende partijen dichter bij elkaar te gaan brengen. Wij krijgen vragen van zowel fabrikanten als sorteerders. Ieder zoekt op eigen vlak naar verbeteringen. Hoe kunnen we in samenspraak met beiden zorgen voor zuivere verpakkingsafvalstromen, dat verpakkingen beter recyclebaar zijn en gerecycled materiaal toegepast kan worden in nieuwe producten en verpakkingen?”

Chris noemt tot slot het Plastic Pact dat staatssecretaris Stientje van Veldhoven op 21 februari heeft gepresenteerd: “Dit zijn ambities, doelstellingen over reductie en hergebruik van plastic. Onze vraag is: gebeurt de uitvoering van deze ambities en doelstellingen individueel of samen? Wij bekijken wat onze toegevoegde waarde hierin kan zijn. Kortom, het zijn spannende tijden voor het KIDV”, zegt Chris met een glimlach op zijn gezicht.

Wat wilt u nog kwijt aan het bedrijfsleven?

“Een nadrukkelijke oproep: probeer je verpakkingen te innoveren, ga voor de maximale recyclebaarheid en hergebruik van materialen. Grote partijen kunnen op eigen kracht drastische keuzes maken om de markt te veranderen. Kleinere bedrijven kunnen ook samenwerken of hun verpakkingen op een andere manier aanbieden. Wacht niet af, neem nu actie. Heb je hierbij hulp nodig? Neem contact met ons op!”

www.kidv.nl

Beeld: Portretfoto's: ©Guus Schoonewille. Foto groente en fruit: ©Bogdansoniachnyj/Shutterstock.com