Uitdagingen en kansen van blockchain voor agrifood

Wat voor ontwikkelingen zijn er in het speelveld van blockchaintoepassingen? Wat voor kansen en uitdagingen biedt de technologie voor agrifood in Nederland? Wat is daarbij nodig om de toepassingen te vergroten en versnellen? Wageningen University & Research geeft een realistische beschouwing van het huidige landschap, de best practices en knelpunten, en kijkt vooruit naar de opschaling.

Blockchain is een informatietechnologie voor de uitwisseling van data en informatie tussen verschillende partijen. 

Kansen

De kansen van blockchain voor agrifood zitten in de volgende onderwerpen:

• Transparantie in duurzaamheid en bijdrage aan klimaatdoelen en kringlooplandbouw (monitoring van de KPIs in duurzaamheid, emissies, gesteldheid van bodem, water, en lucht, fraudepreventie en fraudebestrijding in bijvoorbeeld mesttransport)
• Traceerbaarheid voor voedselveiligheid en ketenoptimalisatie (tijdige terugroepacties bij calamiteiten, vermindering van voedselverspilling)
• Informatie voor consumenten (herkomst en kwaliteit van voedsel, eerlijke prijzen voor voedselproducten, gezondheid, klimaatimpact en bijdrage aan klimaatdoelen)
• De positie van boeren en verdienmodellen in de data-economie (toegang tot data-infrastructuren, governance, regelgeving over data-uitwisseling).

Uitdagingen

De belangrijkste uitdagingen in het toepassen van blockchain voor agrifood zijn:

• Omgaan met de complexiteit en governance van de technologie: Het is vaak onduidelijk wat men precies onder blockchain verstaat. Er zijn verschillende types blockchains en verschillende aspecten van blockchain-toepassingen.
• Doorbreken van het kip-en-eiprobleem: De vermeende/verwachte voordelen van blockchain lopen sterk uiteen. Ze zijn lastig te bewijzen zolang men niet serieus wil investeren in geld en tijd, en procesveranderingen. Zonder bewijs is het voor velen weer lastig zich te committeren aan het blockchain-project.
• Verbinden blockchain met bestaande databases en legacy-systemen: Op dit moment hebben boeren en tuinders al te maken met een lappendeken van digitale platformen. Het is onduidelijk wat blockchain nog toevoegt.

Op weg naar de opschaling

Bij het toepassen van innovatieve technologie is er een belangrijke rol voor de overheid om initiatieven en experimenten die bijdragen aan het bereiken van maatschappelijke doelen te bevorderen en wederzijds leren tussen verschillende experimenten te faciliteren. Daarnaast is publiek private samenwerking (PPS) essentieel voor de brede toepassing en adoptie. Hierin moet aandacht besteed worden aan de volgende aspecten:

• Het stimuleren van gebruik van standaardberichten, koppelvlakken tussen verschillende systemen (met name tussen RVO, NVWA, CTGB, e-CertNL, en teelregistratiesystemen zoals CropVision en Dacom Farm Intelligence)
• Het verlagen van certificeringskosten (audit, inspectie, data-accreditatie en validatie) voor telers en andere partijen in de agrifood-ketens door gebruik te maken van AI voor datavalidatie
• Het demonstreren van de werking van blockchain (‘playgrounds’) en het identificeren van blokkades voor boeren en andere partijen in hun digitale transitie naar de data-economie
• Ethische knelpunten voorkomen door goede governance-afspraken te maken
• Het ontwikkelen van een accreditatie- en validatiesysteem voor blockchain-data (‘Oracle’).

Het implementeren van blockchaintoepassingen gaat gepaard met vele technologische en organisatorische veranderingen die nodig zijn voor een transparantere en efficiëntere samenwerking. Zoals velen hebben geconcludeerd is het complex. Toch zijn er concrete stappen te zetten om de potentie daarvan te benutten voor een duurzame agrifood. 

Wur.nl