Supermarkt­verkopen gedaald, consument kookt anders

Supermarktverkopen zijn sterk gedaald doordat consumenten hun koopgedrag aanpassen als gevolg van prijsstijgingen, volgens ABN AMRO. Ze letten meer op de prijs en kopen minder. Consumenten geven aan minder voedsel te verspillen, eenvoudigere gerechten te koken en minder vlees of vis te consumeren om geld te besparen.

In het eerste kwartaal van dit jaar daalden de supermarktverkopen met 4,8 procent volgens het Centraal Bureau van de Statistiek (CBS). Met name de verkoop van vlees in supermarkten is al negen kwartalen op rij zwak. Ook de verkoop van verse producten zoals groente, fruit en zuivel daalt al enkele kwartalen.

Horeca

Een groot deel van de daling kan worden toegeschreven aan de heropening van de horeca na het opheffen van coronamaatregelen. Consumenten gaan weer minder vaak naar de supermarkt en vaker naar restaurants, broodjeszaken of snackbars. Hoewel er sprake is van een correctie na de supermarktrun tijdens de pandemie, liggen de verkopen nog steeds lager dan in het eerste kwartaal van 2019.

Aanbiedingen

Consumenten zijn kritischer geworden vanwege de hoge supermarktprijzen en lagere koopkracht. Ze kiezen vaker voor huismerken, letten op aanbiedingen en gaan vaker naar discounters. Uit onderzoek blijkt dat consumenten hun gedrag in de keuken ook aanpassen vanwege de gestegen prijzen. Ze verspillen minder voedsel, snacken minder, verminderen het gebruik van vlees en koken goedkoper met pasta of aardappelen.

De verkoopvolumes verschillen per product. Vergeleken met het eerste kwartaal van 2019 is de supermarktverkoop van vlees met 13 procent gedaald, zuivel met 6 procent en vers fruit met 4 procent. De verkoop van groente is echter gestegen met 4 procent. De hogere prijzen compenseren de dalende volumes, waardoor de totale verkoop in euro's flink is gestegen ten opzichte van 2019.

Eetgewoonten

De aanpassing van eetgewoonten door consumenten is het gevolg van de lagere koopkracht en hogere voedselprijzen. De koopkracht daalt dit jaar naar verwachting met 0,2 procent, na een daling van 2,7 procent in 2022. Hoewel de prijzen van voedsel zijn gestegen, zijn ze lager dan eerder dit jaar. Consumenten betalen nu 25 tot 30 procent meer voor voedingsmiddelen dan in 2019.

De prijzen van voedsel stegen door hogere inkoopkosten, zoals agrarische grondstoffen en energieprijzen. Deze kosten zijn inmiddels gedaald, maar het kan nog even duren voordat consumenten dit merken. Supermarktprijzen worden namelijk voor een langere periode afgesproken tussen supermarkten en producenten. Na de zomer worden echter stabilisatie en zelfs prijsdalingen verwacht.

Onderhandelingen

Supermarkten zullen proberen de prijzen te verlagen door scherpere onderhandelingen. Hogere arbeidskosten voor voedselproducenten kunnen echter een belemmering vormen. Daarnaast blijft de prijs van agrarische grondstoffen onzeker door droogte en geopolitieke spanningen.

ABN AMRO verwacht dat de druk op de verkoopvolumes dit jaar aanhoudt door lagere koopkracht en hogere prijzen. Consumenten blijven kritisch op hun uitgaven.

Abnamro.nl