Ontwijkend gedrag regels hergebruik plastic

De druk op de doelstellingen van de overheid om de hoeveelheid plastic in het milieu te verminderen neemt toe. Ondanks dat er al meer dan twee jaar regelgeving is ingevoerd om dit doel te bereiken, merkt de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) op dat veel bedrijven deze regels ontwijken, vooral als het gaat om het hergebruik van plastic voor drank- en voedselverpakkingen. De ILT heeft vastgesteld dat veel bedrijven niet proactief bezig zijn met het verminderen van plastic. Deze bevindingen zijn opgenomen in een rapport dat is overhandigd aan staatssecretaris Heijen van Infrastructuur en Waterstaat, die het vervolgens naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.

Hoewel wat de bedrijven doen technisch gezien niet illegaal is, is het zeker niet wenselijk. Het gaat in tegen de geest van de wet, die tot doel heeft de hoeveelheid plastic in het milieu te verminderen. Ter illustratie: elke dag worden er in Nederland 19 miljoen plastic wegwerpbekers en bakjes, en 4,5 miljoen plastic flessen weggegooid. De impact hiervan op het milieu blijft aanzienlijk zolang de productie van wegwerpplastics en de hoeveelheid ervan in zwerfafval niet substantieel afneemt.

Ontwijkend gedrag

De ILT staat machteloos tegen dit ontwijkende gedrag van bedrijven. Er zijn drie voornaamste manieren waarop bedrijven de regelgeving ontwijken. Ten eerste kiezen bedrijven steeds vaker voor alternatieve plastic verpakkingen die niet onder de nieuwe regelgeving vallen, welke is ingegaan op 1 juli 2023. Hierdoor betalen klanten extra voor bepaalde voedselverpakkingen, terwijl andere soorten verpakkingen buiten schot blijven. Ten tweede proberen bedrijven mazen in de wet te vinden. Hoewel er bijvoorbeeld wel statiegeld zit op blikjes en plastic flessen, geldt dit niet voor drankkartons die ook plastic bevatten. Hierdoor stappen producenten steeds vaker over op deze kartons. Tot slot passen sommige bedrijven hun producten slechts minimaal aan en labelen deze vervolgens als herbruikbaar, terwijl ze in de praktijk vaak maar één keer worden gebruikt.

Voor een uitgebreidere toelichting en meer informatie over dit onderwerp kan men terecht in het rapport genaamd 'Signaalrapportage Bedrijven ontwijken regels voor hergebruik van plastic drank- en voedselverpakkingen'. Dit rapport is gepubliceerd door de Inspectie Leefomgeving en Transport op 24 oktober 2023.