Meer milieuwinst mogelijk uit recycling

Er is meer milieuwinst mogelijk uit recycling, bijvoorbeeld door een exportheffing of -verbod voor kunststofverpakkingsafval naar een aantal landen. Uitgebreidere producentenverantwoordelijkheid kan de recyclebaarheid van producten verbeteren. Dit blijkt uit de op 5 november verschenen publicatie van het Centraal Planbureau (CPB) ‘Beleid voor meer milieuwinst met recycling’.

Een exportheffing of -verbod zou kunnen worden ingevoerd naar landen waar een groot deel van het eigen plasticafval wordt gestort of gedumpt. De kans is immers groot dat een deel van het kunststofafval dat Nederland exporteert, ook wordt gedumpt.

Uitgebreide producentenverantwoordelijkheid is al ingevoerd voor het recyclen van papier en huishoudelijke kunststofverpakkingen. Ook voor het recyclen van textiel bereidt het kabinet maatregelen voor om de producenten meer verantwoordelijk te maken. Uitgangspunt daarbij zou moeten zijn om lagere tarieven te vragen aan producenten en importeurs voor producten die beter recyclebaar zijn, of die voor een deel uit gerecycled materiaal bestaan.

Een andere oplossing om de recyclebaarheid te verbeteren is uitbreiding van statiegeld. Uitbreiding van dit systeem naar kleinere plastic flessen en blikjes kan maatschappelijk rendabel zijn. Naar de invoering van statiegeld is nader onderzoek nodig om uit te wijzen of de baten van uitbreiding naar andere kunststofwegwerpartikelen opwegen tegen de kosten. Statiegeld geeft niet alleen een prikkel om zwerfafval tegen te gaan, maar de plasticflesjes die worden ingezameld, zijn bovendien bruikbaar voor ‘hoogwaardige’ recycling.

Overigens kan ook het bevorderen van innovatie van producten en recyclingtechnieken de recycling verbeteren (of de productiekosten laten dalen) en daarmee milieuwinst opleveren. Ten slotte kunnen informatie aan huishoudens en verbetering van inzamelmethoden de kwaliteit van het recyclen verhogen. Overheden sturen nu nog vaak op zoveel mogelijk gerecycled afval en minder op de kwaliteit daarvan.

De kosten van recycling van huishoudelijke kunststofverpakkingen overtreffen op dit moment de baten. Een toename van de recyclebaarheid van verpakkingen door uitgebreide producentenverantwoordelijkheid, regels in overleg met de industrie, innovatie en minder sturing op de kwantiteit van gerecycled afval en meer op de kwaliteit kunnen hierin verandering brengen.

De kwaliteit van het afval is nog een groot probleem. Er is te weinig goed recyclebaar plasticverpakkingsafval en de vervuiling van textiel en papier neemt toe. Dit komt bijvoorbeeld door etensresten op papier en in ondergrondse containers worden regelmatig restafval en nat textiel gegooid. Hierdoor komt zowel de opbrengst als de milieuwinst onder druk te staan.

Download de infographic hier