ACM: Consument wil niet betalen voor duurzame landbouw

De grootste belemmering voor verdere verduurzaming van de landbouw is de hogere prijs van duurzame producten, waarvoor veel consumenten op dit moment niet bereid zijn te betalen als er een goedkoper regulier geproduceerd alternatief is. Dit blijkt uit onderzoek van de ACM. Dit belemmert verdere verduurzaming van de landbouw. Bovendien is de Nederlandse landbouw voor het grootste deel afhankelijk is van de export, daarom zou ook in het buitenland de betalingsbereidheid van consumenten moeten toenemen.

De ACM heeft op verzoek van de minister van LNV onderzoek gedaan naar de prijsvorming in de voedselketen voor reguliere en duurzame producten en obstakels voor verduurzaming. Het onderzoek is deels uitgevoerd door de WUR in opdracht van de ACM. De rapportage is een vervolg op het onderzoek van de Agro-Nutri Monitor 2020.

De resultaten van de Agro-Nutri Monitor 2021 bevestigen de resultaten uit de eerste monitor dat de hogere kosten van biologische productie voor de meeste producten worden vergoed door de meerprijs die producenten ontvangen. In de monitor is gekeken naar de kosten die boeren moeten maken om over te schakelen naar het produceren van duurzame producten. De meerkosten die boeren daarbij maken verdienen zij nu nog terug doordat een groep consumenten bereid is om een hogere prijs te betalen voor deze producten. Maar als het aanbod van biologisch geproduceerde producten toeneemt, moeten meer consumenten bereid zijn een hogere prijs te betalen. En dat is de grootste belemmering.

De ACM beschrijft in haar brief aan het LNV mogelijke oplossingsrichtingen om verdere verduurzaming van de Nederlandse landbouw te realiseren. Om de binnenlandse vraag te stimuleren kan worden gedacht aan subsidies en een btw-verlaging om duurzaam geproduceerde producten goedkoper te maken voor de consument. Door meer samenwerking tussen duurzaamheidskeurmerken op Europees niveau kan de betalingsbereidheid van consumenten in het buitenland toenemen.

Het is echter onaannemelijk dat alleen vraagstimulerende maatregelen genoeg zullen zijn. Waarschijnlijk zijn ook productiebeperkende maatregelen nodig, zoals afspraken tussen boeren om aan hogere duurzaamheidsnormen te voldoen, verhoging van wettelijke minimum duurzaamheidseisen, vrijwillige uitkoop van boeren die regulier produceren en niet kunnen omschakelen of, in het uiterste geval, onteigening van boeren. Veel van deze maatregelen hebben ingrijpende gevolgen voor de sector en zullen moeten worden onderzocht.

Bekijk de Agro-Nutri monitor 2021
acm.nl