De Nederlandse zuivelmarkt staat in 2024 voor uitdagingen en kansen. Rabobank belicht de huidige situatie en de toekomstige verwachtingen in deze dynamische sector.
In de eerste helft van 2024 zien we een daling in de melkaanvoer in de belangrijkste zuivel exporterende regio's. Europese melkveehouders krijgen te maken met hogere melkprijzen, die potentieel voor betere marges kunnen zorgen. De tweede helft van 2024 belooft een stijging in melkaanvoer, al is significante vooruitgang voor het gehele jaar onzeker. Rabobank voorspelt een voortdurende trend van daling in de melkvolumes voor de eerste twee kwartalen, met een lichte herstel vanaf de tweede helft van het jaar.
In Nieuw-Zeeland zijn melkvolumes in het seizoen 2023-2024 beter dan verwacht, dankzij factoren zoals rente en de milde impact van El Niño. De daling in volume was slechts -0,5% op jaarbasis, terwijl er een stijging van 0,8% is in kilogrammen vet en eiwit. In de Verenigde Staten daarentegen is een aanhoudende daling in melkproductie geconstateerd. Deze daling is voornamelijk te wijten aan een kleinere melkveestapel en lagere melkproductie per koe. Zwakke marges hebben ook hun tol geëist, maar enig herstel in melkveestapel en productie wordt verwacht in 2024.
De Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk kenden een sterke daling in melkaanvoer in het vierde kwartaal van 2023, meer dan verwacht. Onder andere natte weersomstandigheden en verslechterde marges waren hieraan debet. Vooral in Ierland is een aanzienlijke daling geconstateerd. De lagere melkvolumes hadden vooral invloed op de productie van magere melkpoeder en boter, terwijl de productie van kaas en wei juist werd gestimuleerd.
Recente ontwikkelingen op de markt hebben positief bijgedragen aan de Europese zuivelexporten. Door hogere wereldwijde zuivelprijzen en een zwakkere euro ten opzichte van de Amerikaanse dollar zijn de EU-zuivelexporten competitiever geworden. Conflict in de Rode Zee heeft echter geleid tot langere levertijden en extra kosten voor handel vanuit Nieuw-Zeeland. De handel met Zuidoost-Azië en China staat onder druk door zwakkere vraag en logistieke obstakels. Desondanks wordt enige groei in exportvolumes verwacht, ondanks de stijgende EU-zuivelprijzen en beperkte beschikbaarheid.
China's import van zuivel is in 2023 met 15,7% gedaald, maar voor 2024 wordt een lichte toename van 1,1% verwacht. De EU-zuivelprijzen zijn sinds medio november relatief stabiel gebleven, met variaties in verschillende productcategorieën. De lagere productie en hogere exportvolumes wijzen op een krappe markt met minder voorraden en minder druk op producenten om te verkopen.
De prijzen van zuivelproducten in Europa zijn in januari 2024 gedaald ten opzichte van een jaar eerder. Fonterra, een Nieuw-Zeelands zuivelbedrijf, heeft de melkprijsprognose voor het seizoen 2023-2024 verhoogd. In de Verenigde Staten is de gemiddelde melkprijs sinds september redelijk stabiel gebleven.
De Europese Unie verwacht een verbetering in winstgevendheid voor de eerste helft van 2024, terwijl Nederland een lichte daling in melkaanvoer ziet. De impact van de Nederlandse beëindigingsregeling veehouderijlocaties zal beperkt zijn, maar de tijd zal leren hoe deze regeling het melkveehouderijlandschap zal beïnvloeden.
Bron: Rabobank