Terwijl we de naschokken van de inflatie van vorig jaar nog voelen, doemt er een nieuw landschap op in de voedselmarkt van 2024. Stijgende prijzen lijken een onvermijdelijk pad, maar het is de strategische koers die producenten, retailers en horeca-exploitanten moeten kiezen die het meest intrigerend is. Van energietransitie tot de opmars van Artificial Intelligence en de aanstaande revolutie in verpakkingswetgeving, deze update van Rabobank onthult de cruciale ontwikkelingen die de koers van de voedselindustrie in het komende jaar zullen bepalen.
De foodsector blijft in 2024 geconfronteerd worden met stijgende prijzen, ondanks de langzaam afnemende inflatieschok van vorig jaar. Producenten, retailers en horeca-exploitanten worden geconfronteerd met toenemende kosten, variërend van verbruiksbelasting tot stijgende grondstof- en personeelskosten.
De focus van marktpartijen verschuift naar margebehoud en -herstel, met een beperkte animo voor bredere prijsverlagingen. Consumenten zullen naar verwachting in 2024 gemiddeld 1 à 2% meer betalen voor voedingsmiddelen, een aanzienlijke daling ten opzichte van de prijsinflatie van ruim 11% in 2023. Het voorzichtige economische herstel en stijgende lonen bieden echter ruimte voor optimisme.
Supermarkten zullen naar verwachting in 2024 een omzetdaling van ongeveer 1% ervaren, voornamelijk door het verbod op tabaksverkoop. In tegenstelling tot de foodservice, die stabiel blijft, wordt in deze sector een gemiddelde omzetgroei van 2 tot 3% verwacht, ondersteund door lichte prijsverhogingen.
Na de piek in 2023 dalen de wereldmarktprijzen van agrarische handelsproducten licht in 2024, vooral als gevolg van verbeterde oogsten en een zwakkere wereldwijde vraag. Echter, geopolitieke en economische onzekerheden, samen met klimaatverandering, blijven zorgen voor instabiliteit in de grondstoffenmarkt.
De Nederlandse voedselindustrie staat voor de uitdaging van energietransitie, gedreven door hoge energieprijzen. Ondernemers nemen stappen om energieverbruik te verminderen en flexibiliteit te vergroten. Samenwerking en strategieën op het gebied van energiebeheer zijn essentieel voor een soepele overgang naar groene energie.
Artificial Intelligence (AI) biedt nieuwe mogelijkheden voor voedselbedrijven, met name in operationele efficiëntie, marketing, klantervaring en productinnovatie. Supermarkten gebruiken AI al voor voorraadbeheer en duurzaamheidsdoelen. Echter, uitdagingen zoals betrouwbaarheid en authenticiteit van AI-oplossingen vragen om nieuwe wet- en regelgeving.
De voedselketen bereidt zich voor op aanzienlijke aanscherping van wetgeving rond verpakkingen, met de Packaging and Packaging Waste Regulation (PPWR) die naar verwachting medio 2024 wordt geaccordeerd. Voedselbedrijven moeten strategische keuzes maken, waaronder heroverweging van het verpakkingsportfolio, inkoop- en afzetstrategie, en investeringen in recyclingsystemen.
De Nederlandse overheid ondersteunt de transitie naar een circulaire economie met initiatieven zoals Circo tracks, ontworpen om ondernemers in het mkb samen te brengen en duurzame producten en businessmodellen te ontwikkelen. Deze aanpak is cruciaal om de gestelde doelen van een volledig circulair Nederland in 2050 te bereiken.
Bron: Rabobank