Statiegeld op kleine plastic flesjes voor minder zwerfafval

1 juli 2021 wordt statiegeld op kleine plastic flesjes ingevoerd. Dat heeft staatssecretaris Stientje van Veldhoven met het verpakkend bedrijfsleven afgesproken. Per flesje (< 1 liter) wordt straks 15 cent statiegeld gerekend. Voor grote flessen (> 1 liter) blijft het 25 cent. Inleveren kan in supermarkten, op treinstations, bij tankstations langs de weg en via cateraars. Deze maatregel moet leiden tot veel minder plastic zwerfafval. Producenten van flesjes frisdrank en water zijn verantwoordelijk voor de invoering van het statiegeldsysteem. Horeca en kleine bedrijven zijn vrijgesteld van de verplichting kleine plastic flesjes in te zamelen.

Van Veldhoven: “De coronacrisis is de hoogste prioriteit. Tegelijkertijd blijf ik me ook op andere terreinen inzetten voor een gezonde en schone toekomst. Waaronder het tegengaan van plastic soep en zwerfafval. Er is ongeveer een jaar voorbereidingstijd nodig, daarom geven we nu duidelijkheid aan alle partijen.”

Plastic soep tegengaan

Met dit besluit komt een einde aan 20 jaar discussie over statiegeld op plastic flesjes. Van Veldhoven hanteerde een tweesporen aanpak waarin het doel (minder zwerfafval) in plaats van het middel (statiegeld) voorop werd gesteld. Eerst zijn in 2018 afspraken gemaakt met het bedrijfsleven en de VNG om het aantal kleine plastic flesjes dat in het milieu belandt met 70-90% af te laten nemen. Als dit niet werd behaald, zou statiegeld ingevoerd worden. Dat is nu het geval. Door statiegeld op kleine plastic flesjes in te voeren, wil van Veldhoven de plastic flesjes uit ons milieu weren. Jaarlijks gaan zo’n 900 miljoen kleine plastic flesjes over de toonbank, zo’n 100 miljoen daarvan belanden in het milieu. De inschattingen zijn dat met dit statiegeldsysteem 90% van de plastic flessen, zowel klein als groot, wordt ingeleverd.

Horeca en kleine bedrijven vrijgesteld

Bij zo’n 12.000 verkopers kunnen de flesjes straks worden ingeleverd: in supermarkten (> 200 m2), via cateraars, op treinstations met bemande verkooppunten en bij grote tankstations langs de weg. Horeca en kleine bedrijven zijn uitgesloten van de verplichting kleine flesjes in te zamelen. Scholen en sportverenigingen kunnen daarnaast vrijwillig kiezen voor een innamepunt. Producenten zijn verantwoordelijk voor het nieuwe statiegeldsysteem en dragen hiervan de kosten. Een uitvoeringsorganisatie wordt opgezet om alle inzamelaars het komende jaar te helpen bij de uitrol van het statiegeldsysteem. Zo moeten er nieuwe inzamelmachines komen, apparaten die de flesjes plat maken en moet het transport en sorteren worden geregeld. Alle corona voorzorgsmaatregelen worden hierbij uiteraard in acht genomen.

Blikjes

De volgende stap die van Veldhoven tegen het zwerfafval zet, is het aantal blikjes in het milieu verminderen. Van Veldhoven hanteert een vergelijkbare aanpak als bij flesjes. In het najaar van 2021 moet 70-90% minder blikjes in het zwerfaval zijn gerealiseerd. Lukt dat niet, volgt ook statiegeld op blikjes. Van Veldhoven: “Ik vind dat linksom of rechtsom het aantal blikjes in het zwerfafval sterk moet afnemen. Hierover ben ik in gesprek met het bedrijfsleven en de VNG. Het voorbereiden van de wet- en regelgeving voor statiegeld op blikjes hebben we inmiddels gestart, zodat dit klaarligt mochten we overgaan tot invoering van statiegeld op blikjes.” In het najaar van 2021 volgt hierover een besluit. Ondertussen start de overheid samen met het bedrijfsleven een gezamenlijke campagne om zwerfafval tegen te gaan. Want de meest effectieve manier van tegengaan van zwerfafval blijft dat mensen hun afval niet in het milieu gooien.

www.rijksoverheid.nl