Rekenkamer: etikette­ring in de EU schiet tekort

Consumenten in de Europese Unie dreigen vast te lopen in een doolhof van voedseletiketten. Een recent rapport van de Europese Rekenkamer wijst op de wirwar van claims, logo’s, labels en scores die eerder verwarring zaaien dan duidelijkheid bieden. Hoewel etiketten bedoeld zijn om consumenten te helpen bij hun voedingskeuzes, lijken ze deze functie steeds minder goed te vervullen.

Een onoverzichtelijke etiketteringspraktijk

Etiketten bieden essentiële informatie over voedingswaarden en producteigenschappen, maar worden ook ingezet als marketingmiddel. Termen als “gezond”, “biologisch” en “glutenvrij” suggereren voordelen die niet altijd even goed onderbouwd zijn. Ondanks regelgeving die basisinformatie verplicht stelt, constateert de Rekenkamer hiaten in wetgeving en een gebrek aan adequate controle. Volgens Keit Pentus-Rosimannus, lid van de Europese Rekenkamer, loopt de regelgeving achter op de snel veranderende markt. Dit leidt ertoe dat 450 miljoen consumenten blootgesteld worden aan mogelijk misleidende informatie.

Misleidende claims en ontbrekende definities

Gezondheids- en voedingsclaims worden vaak gebruikt, zelfs op producten met hoge hoeveelheden suiker, vet of zout. Een suikerhoudend product kan bijvoorbeeld als “eiwitrijk” worden aangeprezen. Ook plantaardige claims zoals “verhoogt energie” of “verbetert fysieke prestaties” missen wetenschappelijke onderbouwing. Allergenenetikettering laat eveneens te wensen over, met vage waarschuwingen zoals “kan bevatten”. Vooral vegetariërs en veganisten kampen met onduidelijkheid, omdat voor hun producten geen EU-brede definitie bestaat.

Gebrek aan harmonisatie en controle

Naast verplichte etikettering bestaan er vrijwillige systemen zoals Nutri-Score en Keyhole, maar een EU-brede harmonisatie ontbreekt. Dit veroorzaakt juist meer verwarring. Bovendien blijven vrijwillige claims vaak buiten het bereik van controles. Onlineverkoop, die sinds de pandemie sterk is gegroeid, ontsnapt nagenoeg volledig aan toezicht. De boetes voor overtredingen zijn volgens de Rekenkamer zelden afschrikwekkend.

Met beperkte budgetten voor voorlichting en een wirwar aan etiketten blijft de consument worstelen met zijn keuzes. Een oplossing lijkt nog ver weg.

Lees het rapport: ‘Voedseletikettering in de EU; consumenten kunnen verdwalen in het labyrinth van etiketten’
Eca.europa.eu