'Meten is weten, gissen is missen'

Exacte maatvoering is belangrijk in zowel het ontwerp- als het uitvoeringsproces. Bij uitbreidings- of verbouwplannen kunnen er fouten ontstaan wanneer goede onderleggers van het bestaande gebouw ontbreken. Een 3D-laserscan biedt uitkomst.

,,Hoe later in het proces deze fouten zich openbaren, des te hoger de faalkosten zullen uitvallen om die fouten weer te herstellen. Beter is het om al in een vroeg stadium te beschikken over nauwkeurige meetgegevens. Immers: meten is weten en gissen is missen,” stelt Bram van Gurp, projectmanager bij Bessels architekten & ingenieurs B.V. uit Twello. ,,Van veel bestaande gebouwen zijn vaak maar heel beperkt documenten beschikbaar,” vervolgt hij.

,,Als er al tekeningen voorhanden zijn, dan zijn deze over het algemeen weinig gedetailleerd. Veelal ontbreekt duidelijke een maatvoering. Daarnaast is het nog maar de vraag of het gebouw geheel overeenkomstig tekening is gebouwd. Het opnieuw inmeten van het bestaande gebouw is in de meeste gevallen de enige optie.”

Laserscan

Waar inmeten vroeger nog handmatig gebeurde, meet Bessels architekten & ingenieurs B.V. gebouwen, installaties en andere objecten tegenwoordig vaak digitaal in met behulp van een 3D laserscanner. ,,Een laserscan kan de werkelijk gebouwde situatie (as built-situatie) nauwkeurig in beeld brengen,” legt Bram uit. ,,De 3D-laserscanner gebruikt een laserstraal en de reflectie ervan op een object, om een x-, y- en z-waarde vast te stellen. Door dit voor veel verschillende punten te doen, kan een realistisch model van het object worden gemaakt. Bij grote voorwerpen zijn er wel honderden miljoenen punten vereist.” Het hele gebouw hoeft niet in een keer te worden gescand. Een puntenwolk is een verzameling referentiepunten met een enorme hoeveelheid coördinaten. Aparte puntenwolken kunnen via die coördinaten aan elkaar gelinkt worden tot één geheel.

Scans koppelen

Een laserscanner kan nergens doorheen scannen. Bram: ,,Enkel dat wat zichtbaar is vanuit de positie van de scanner, en dus geraakt kan worden door de laserstraal, kan gemeten worden. Een scanner zal dus een aantal keer verplaatst moeten worden om alle vlakken van een gebouw te kunnen zien en dus te kunnen meten. Ramen en deuren moeten geopend worden om exterieurscans te koppelen aan interieurscans.”

Resultaten

De puntenwolken worden ingelezen in bouwkundige modelleersoftware en dienen zo als basis voor een 3D-gebouwmodel. ,,Onze bouwkundig modelleurs zijn hierdoor in staat volledige as-built 3D-modellen te maken van complexe bestaande gebouwen. Door de toepassing van BIM (Building Information Modeling) kunnen betrokken partijen gebruikmaken van hetzelfde digitale 3D gebouwmodel, zodat iedereen met dezelfde data werkt. Ook visualisaties, video-animaties en virtuele rondleidingen behoren tot de mogelijkheden. Een betere afstemming, een grotere foutdetectie en tijdwinst zijn de belangrijkste resultaten van deze 3D-aanpak.”

Industriële toepassingen

3D-laserscanning kan ook worden toegepast in de industrie, bijvoorbeeld voor het in kaart brengen van industriële plants, piping en techniekruimten. ,,De scandata geeft ons informatie over de huidige situatie, maar biedt ook inzicht voor uitbreidingsmogelijkheden,” aldus Bram. ,,Door de 3D-puntenwolk van de bestaande installatie te combineren met het ontwerp van de nieuw toe te voegen installatiedelen, kunnen we nagegaan waar conflicten zullen optreden. Deze kunnen we dan al in de ontwerpfase detecteren, waardoor de uiteindelijke uitvoering soepeler verloopt en faalkosten worden vermeden. ‘As built meets as designed’”

www.bessels.com