Illegale pesticiden blijven probleem op ons bord

Pesticiden die in de Europese landbouw verboden zijn, blijven opduiken op ons voedsel. Uit recent onderzoek van Foodwatch blijkt dat bananen, rozijnen en rijst in 2023 de top-3 vormen van meest vervuilde producten met illegale gifresten. Deze stoffen zijn verboden omdat ze schadelijk zijn voor mens, dier en milieu, maar komen via geïmporteerd voedsel alsnog op onze borden terecht.

Welke producten zijn het zwaarst vervuild?

Bij bijna elke supermarkt zijn resten van illegale pesticiden aangetroffen. Vooral bananen uit Colombia scoorden slecht: bij 100% van de monsters werden verboden pesticiden gevonden. Rozijnen en rijst volgden met respectievelijk 65% en 30%. Ook Nederlandse aardappelen bleken residuen van illegale middelen te bevatten, wat opmerkelijk is omdat deze stoffen binnen de EU niet gebruikt mogen worden.

Voor geïmporteerd voedsel geldt echter een ander beleid. De EU hanteert voor verboden pesticiden een Maximaal Residu Level (MRL), waardoor kleine hoeveelheden van deze stoffen op voedsel zijn toegestaan. Dit beleid leidt tot zorgwekkende situaties, zoals appels met resten van 17 verschillende illegale pesticiden.

Nederland als schakel in de gifhandel

Naast de consumptie van besmet voedsel speelt Nederland een actieve rol in de handel van verboden bestrijdingsmiddelen. In 2023 deden Nederlandse bedrijven 189 meldingen van exporten naar landen zoals India, Colombia en Turkije. Ironisch genoeg komen residuen van deze illegale middelen via geïmporteerde producten terug naar Nederland. Chilipepers uit India, rijst uit Pakistan en passievruchten uit Colombia bevatten bijvoorbeeld sporen van pesticiden die Nederland eerder exporteerde.

Vragen over toezicht en handhaving

Uit de cijfers blijkt dat handhaving en registratie in Europa te wensen overlaten. Slechts een klein deel van de normoverschrijdingen wordt gemeld in de Europese RASFF-database. Dit roept vragen op over de effectiviteit van het toezicht en de samenwerking tussen de NVWA en andere instanties.

Download het hele rapport: "De grote gifroute in beeld. Hoe illegale stoffen alsnog op ons bord belanden. (2024)"
Foodwatch.org