Zuivelver­werkers hardst getroffen door pandemie

In een zuiveltrendrapport van A-INSIGHTS is er gekeken naar de financiële gegevens van de top 300 zuivelbedrijven in West-Europa. Wat opvalt, is dat zuivelverwerkers het zwaarst getroffen zijn door de pandemie. Dit is vooral te wijten aan afhankelijkheid: door hun positie in de waardeketen hebben zij minder houvast op de markt. 

Lockdowns stagneren omzetgroei in zuivelsector 

Hoewel de sector tussen 2016 en 2019 met gemiddeld 5,9% per jaar groeide, werd in 2020 een lichte daling opgetekend. Terwijl de detailhandel het goed deed, leidde het effect van de lockdowns op de restauranthandel tot een sterke daling van de verkoop, vooral voor zuivelverwerkers en -handelaars en in mindere mate voor producenten.

Zuivelverwerkers meest getroffen door verstorende marktdynamiek 

Uit de gegevens blijkt dat zuivelverwerkers het meest te lijden hebben gehad onder ontwrichtende marktbewegingen. In 2020 zagen de zuivelverwerkers hun EBIT-marges aanzienlijk dalen (-1,1%) in vergelijking met producenten en handelaren. Verwerkers zijn doorgaans meer gespecialiseerd en hebben door hun positie in de waardeketen minder vat op de marktdynamiek. Producenten en handelaren verkeren in een betere positie om van lagere prijsniveaus te profiteren. Producenten zijn grootschaliger, wat vanaf een bepaald niveau leidt tot kenmerkende schaalvoordelen en controle over de prijsontwikkeling. Verwerkers daarentegen zijn afhankelijker van zowel producenten als kopers, en hebben dus meer te lijden onder een markt met dalende melkprijzen. Van alle schakels in de waardeketen heeft deze afhankelijkheid dan ook de sterkste daling van de verkoop en het margeverlies veroorzaakt. 

Waardegedreven strategie blijkt de juiste weg voor zuivelverwerkers  

Ondanks deze ontwikkelingen zijn er ook voorbeelden van zuivelverwerkers die goede resultaten laten zien. Een sprekend voorbeeld is Vandersterre, een Nederlandse kaasverwerker en -handelaar. Het bedrijf richt zich op kazen met toegevoegde waarde en heeft een goed portfolio wat betreft verkoopkanalen. Hun groei is grotendeels te danken aan de overname van een bedrijf genaamd DupontCheese, hoewel er ook autonome groei is gerealiseerd.  

Snelle groeiers

In 2021 is de waarde van de zuivelhandel opnieuw gestegen ten opzichte van 2019, met +5,8%. Beursgenoteerde of coöperatieve multinationals die over 2021 publiceerden, bevestigen herstel of groei, maar wijzen ook allemaal op uitdagende marktomstandigheden zoals tekorten aan arbeidskrachten, verstoringen in de toeleveringsketen en kosteninflatie. De huidige kosteninflatie en de verstoringen in de toeleveringsketen onderstrepen dat een waardegedreven strategie de toekomst is.  

a-insights.eu