WUR: Voedselsystemen moeten hervormd worden

Al lang voordat COVID-19 zijn intrede deed, waren de problemen met voedsel- en landbouwsystemen al ernstig en grootschalig. Behalve dat 8% van de wereldbevolking ondervoed is, heeft een toenemend deel ervan te maken met overgewicht. Het heeft ook negatieve gevolgen voor het milieu: Voedsel en landbouw zijn voor 30% verantwoordelijk voor alle uitstoot van broeikasgassen, ondanks de plannen van de EU om de Europese voetafdruk te verminderen. Ongeveer een derde van het voedsel dat voor menselijke consumptie wordt geproduceerd, gaat verloren of wordt verspild. En de diversiteit is dusdanig teruggebracht dat een miljoen planten en dieren met uitsterven bedreigd worden. Onze voedselgewoonten zijn echter zo geconcentreerd dat 60% van de calorieën van slechts drie granen afkomstig is: rijst, maïs en tarwe.

De pandemie benadrukt het wereldwijde probleem van voedselzekerheid eens te meer. Maar het probleem kan worden aangepakt door onderzoek en innovatie (O&I) en het 'build back better-principe'. Dit laat het Foresight Team van het Standing Committee on Agricultural Research (SCAR) van de Europese Unie zien. Het SCAR Foresight-rapport beschrijft de complexiteit en urgentie van voedselproductie- en voorziening en vraagt om onderzoek en innovatie om veranderingen te stimuleren. Door doelstellingen in te stellen, diëten te verbeteren en voedselsystemen diverser en circulair te maken, kan de EU herstellen van deze crisis.

COVID-19 is een zware belasting voor voedselsystemen

Na lokale verstoringen in voedselvoorziening, schoten de prijzen omhoog. In Europa was dit nog matig (2-5% voor de belangrijkste producten), maar in sommige delen van de wereld was dit dramatisch (15% in Argentinië, bijna 20% in Myanmar). Mensen zijn gedwongen geweest om de manier waarop en waar ze voedsel krijgen, te veranderen: wat betekent dat de voedselvoorziening anders moest worden ingericht met uiteenlopende economische en sociaal-maatschappelijke gevolgen.

Veerkracht en transformatie

Dit zijn een paar van de gevolgen die de pandemie op voedsel heeft, zoals gepresenteerd in het vijfde SCAR Foresight-rapport: 'Veerkracht en Transformatie'. De groep beschrijft veranderingen op de lange termijn volgens het 'build back better-principe', zoals Joe Biden het zegt. Met een plan om in 2050 CO2-neutraal te zijn, en een gevarieerd nieuw beleid, programma's en wetgeving heeft de EU al een aantal stappen gemaakt. Dit zal de plannen voor de Green Deal, Biodiversiteit, Van boer tot vork, en Circulaire Economie nog verder stimuleren. Volgens SCAR zal meer onderzoek en innovatie (O&I) echter essentieel zijn.

Doelstellingen voor mens en planeet

Duidelijke doelstellingen voor de toekomst definiëren is één van de manieren waarop O&I kan bijdrage om deze problemen op te lossen. De EU bijvoorbeeld, zou zich het volgende als doel kunnen stellen: een afname van het gemiddelde BMI en een afname van het gemiddelde percentage van 51,8% van mensen die overgewicht hebben. Op dit moment eten we 2,5 tot 3 keer meer vlees dan aanbevolen wordt door diëtisten, iets dat niet alleen gevolgen heeft voor onze eigen gezondheid maar ook voor die van onze planeet. 

Voedsel van de toekomst

Wil de maatschappij en de economie veerkrachtiger worden dan is er meer diversiteit nodig: Diversiteit in wat we eten, wat we telen en in vis, en in de manier waarop we structuur geven aan de maatschappij. De EU zou voedseldiversiteit moeten ondersteunen door nieuwe kennis te ontwikkelen, nieuwe technologieën, ecosysteemdiensten en milieubeleid. Biologische landbouw kan ook gestimuleerd worden door het verder ontwikkelen van agro-ecologische landbouw. Zo kunnen boeren bijvoorbeeld werken aan verbetering van de grondkwaliteit en kan de EU op actieve wijze circulaire voedselsystemen steunen.

SCAR

Het rapport is gepubliceerd door een groep van veertien experts, op het gebied van voedsel, landbouw en beleidsonderzoek, het Foresight Team, georganiseerd door de Europese Commissie voor SCAR van de EU.

Klik hier voor het SCAR Foresight rapport; Resilience and transformation
wur.nl