WHO waarschuwt: Plant-based vaak ongezond

Of het nu om gezondheidsredenen of uit bezorgdheid om het milieu is, het eten van minder of geen vlees wordt wereldwijd steeds populairder. Maar zoals een nieuwe factsheet van de WHO/Europa aangeeft, zijn sommige plantaardige vlees- en zuivelvervangers niet per se beter voor de gezondheid van mensen.

Veel van deze plantaardige vervangers, ook wel analogen genoemd, kunnen worden omschreven als ultraverwerkte levensmiddelen (UPF's), wat betekent dat ze een hoge energiedichtheid hebben en vaak rijk zijn aan natrium, verzadigde vetten en vrije suikers, en een tekort hebben aan voedingsvezels en aan vitaminen en mineralen die in onbewerkte levensmiddelen (waaronder levensmiddelen van dierlijke oorsprong) en minimaal bewerkte levensmiddelen van plantaardige oorsprong voorkomen.

"Het streven naar een gezonder leven en een gezondere omgeving verandert de eetgewoonten van de mensen in de hele Europese regio van de WHO - en dat is prachtig," aldus Dr. Kremlin Wickramasinghe van de WHO, "maar we moeten niet vergeten dat plantaardige eetgewoonten sterk van elkaar kunnen verschillen en niet automatisch als gezond moeten worden beschouwd."

Gezondheidsrisico's van vleesanalogen

Uit onderzoek is gebleken dat frequente consumptie van vleesanalogen kan leiden tot negatieve gevolgen voor de gezondheid. De situatie is zorgwekkend omdat consumenten wordt wijsgemaakt dat producten zoals plantaardige UPF's gezond zijn, terwijl ze dat in werkelijkheid niet zijn. Het is duidelijk dat er in deze context behoefte is aan een goed onderbouwde kennisbasis om een sterk, doeltreffend beleid op te bouwen dat de industrie en de consumenten kan sturen.

Gezonde plantaardige voeding: wat landen kunnen doen

Het is niet voldoende om een verschuiving naar plantaardige voedingspatronen of een verminderde consumptie van vlees en zuivel aan te bevelen om de wereld- en volksgezondheid te verbeteren. Om beleidsmakers te helpen bij het ontwikkelen van wetenschappelijk onderbouwde voedingsrichtlijnen, voedselbeleid en algemene gezondheidsadviezen, moet een duidelijke en coherente, wetenschappelijk onderbouwde boodschap worden overgebracht.

Om de vereiste kennisbasis te creëren, beveelt de WHO/Europa aan:

• studies uit te voeren op basis van reële voedingspatronen, waarop een krachtig, doeltreffend beleid in de lidstaten kan worden gebaseerd om de industrie en de consumenten te sturen;
• wanneer een verschuiving naar een plantaardig voedingspatroon wordt aanbevolen, consistente, expliciete en cultureel passende informatie te verstrekken over welke soorten voedingsmiddelen vlees en zuivel kunnen vervangen;
• vlees- en zuivelvervangers te vergelijken met hun equivalenten van dierlijke oorsprong bij het uitvoeren van analyses van de voedingsinhoud;
• de ontwikkeling van herformuleringsdoelstellingen die niet alleen betrekking hebben op vlees en zuivelproducten, maar ook op vervangingsmiddelen daarvoor;
• het ontwikkelen en verbeteren van databanken om ervoor te zorgen dat er duidelijke en transparante mechanismen zijn om de voedselvoorziening en de industrie te controleren.

Lees de factsheet ‘Plantaardige diëten en hun impact op gezondheid, duurzaamheid en het milieu’
Who.nl

Beeld: © mariya_evlakhova/Shutterstock