Strengere mestregels raken de voedings­in­du­strie

Nederland heeft zijn mestbeleid aangescherpt, gedreven door het verlies van de uitzondering op de Europese Nitraatrichtlijn. De aanpassingen in de Meststoffenwet brengen niet alleen veranderingen voor de landbouwsector, maar hebben ook indirecte gevolgen voor de voedingsindustrie. Het beperken van mestproductie en aanscherpen van mestregels is gericht op schoner grond- en oppervlaktewater, wat de basis vormt voor veel agrarische grondstoffen die in voedselproductie worden gebruikt.

Afromen mestproductie: effect op beschikbaarheid en duurzaamheid

Bij de overdracht van mestproductierechten buiten de familie wordt een deel van deze rechten uit de markt gehaald. Dit proces, “afromen” genoemd, is bedoeld om de totale mestproductie in Nederland te verminderen. Hoewel de directe impact op waterkwaliteit en emissies beperkt blijft, draagt deze maatregel wel bij aan het verlagen van de totale uitstoot in de keten. Voor de voedingsindustrie kan dit relevant zijn, omdat schoner water bijdraagt aan duurzamere landbouwgrondstoffen. Tegelijkertijd kan een overschrijding van het fosfaatplafond druk zetten op de beschikbaarheid van bepaalde grondstoffen.

Schoner water, minder uitstoot: invloed op ketendoelen

Het verlies van de derogatie heeft geleid tot striktere mestregels, zoals het verminderen van het uitrijden van mest in kwetsbare gebieden. Dit heeft een positief effect op de waterkwaliteit en verlaagt de uitstoot van ammoniak en broeikasgassen. Voor de voedingsindustrie, die steeds meer inzet op duurzaamheidsdoelen, zijn dit ontwikkelingen die een belangrijke rol spelen in de beeldvorming richting afnemers en consumenten. Toch blijven er regio’s, zoals delen van Brabant en Limburg, waar waterkwaliteitsdoelen niet worden gehaald, wat uitdagingen kan opleveren voor bedrijven die afhankelijk zijn van deze gebieden.

Ruimtelijk beleid biedt kansen voor kwaliteit en innovatie

Aanvullend ruimtelijk beleid, zoals in beekdalen of grondwaterbeschermingsgebieden, kan niet alleen bijdragen aan schoner water, maar ook kansen bieden voor innovatieve landbouwpraktijken. Dit kan op termijn leiden tot grondstoffen die beter passen bij de duurzaamheidsdoelen van de voedingsindustrie, al vraagt dit wel om nauwe samenwerking tussen landbouw, overheid en de voedselketen.

Bekijk de analyse ‘Effecten wijzigingen meststoffenwet’
Pbl.nl