Schadelijke pesticiden op groenten en fruit toegenomen

Europese burgers zijn blootgesteld aan een dramatische stijging in de frequentie en intensiteit van residuen van de meest giftige bestrijdingsmiddelen op fruit en groenten die in Europa worden verkocht, dat blijkt uit een rapport van PAN Europe. Het rapport weerlegt de officiële beweringen dat het gebruik van giftige bestrijdingsmiddelen afneemt en dat de residugehalten in voedsel onder controle zijn.

Het rapport richt zich op de residuen van een categorie bestrijdingsmiddelen die door de Europese Commissie als ‘gevaarlijker’ zijn gedefinieerd in het kader van de Europese Farm to Fork strategie. Dit zijn in feite de gevaarlijkste en zwaarst gereglementeerde categorieën pesticiden, die in verband worden gebracht met een reeks chronische ziekten, waaronder kanker, hart- en vaatziekten en diabetes. Bovendien kunnen zij zeer giftig zijn voor het milieu, waardoor rivieren en andere kostbare ecosystemen worden vergiftigd.

PAN Europe onderzoekt niet alleen de mate van verontreiniging van in de EU geproduceerde groenten en fruit, maar, voor het eerst, de patronen van verontreiniging in de loop van de tijd. Onderzoekers analyseerden de resultaten van een programma van overheidsbemonstering in heel Europa. Hieruit bleek een dramatische opwaartse trend van met de gevaarlijkste categorie pesticiden verontreinigde vruchten tussen 2011 en 2019. Terwijl kiwi’s in 2011 bijna vrij waren (4%) van deze giftigste stoffen, was in 2019 bijna een derde (32%) verontreinigd. Hetzelfde geldt voor de helft (50%) van alle bemonsterde kersen, die in 2019 besmet waren, tegenover 22% in 2011. Deze toename gaat hand in hand met een toename van de intensiteit van bestrijdingsmiddelen die in mengsels worden gebruikt. Terwijl in 2011 6,4% van het fruit besmet bleek te zijn met ten minste twee van deze meest giftige pesticiden, is dit cijfer in 2019 gestegen tot 10,2%.

Hoewel wetenschappers waarschuwen voor toenemend bewijs dat dergelijke ‘chemische cocktails’ de gevolgen voor de menselijke gezondheid verergeren, worden dergelijke combinaties nog steeds niet door de autoriteiten beoordeeld, hoewel dit wettelijk verplicht is. Ten slotte wordt in dit verslag gewezen op de bijna algemene aanwezigheid van deze giftigste bestrijdingsmiddelen in bepaalde gevallen. In 2019 was bijvoorbeeld 87% van de in België geproduceerde peren besmet met ten minste één van deze bestrijdingsmiddelen en 85% in Portugal.

Volgens de Europese Farm to Fork-strategie van 2020 moet het gebruik van deze categorie van gevaarlijkste pesticiden in de EU tegen 2030 gehalveerd zijn. Op basis van de verkoop claimt de Europese Commissie al een vermindering van 12% in 2019 ten opzichte van 2015-2017. Dit rapport is echter een sterke weerlegging van die claim: in 2019 is het aandeel groenten en fruit dat verontreinigd is met de gevaarlijkste bestrijdingsmiddelen met 8,8% gestegen ten opzichte van 2015-2017.

PAN Europe slaat alarm en roept op tot krachtige politieke actie om het Europese voedselsysteem echt op het spoor van duurzaamheid te zetten. In het verslag wordt er met name voor gepleit dat de lidstaten uiterlijk in 2030 100% van de gevaarlijkste pesticiden vervangen, in het kader van het initiatief Farm to Fork, door het vaststellen van bindende reductiedoelstellingen op lidstaatniveau en het hervormen van de indicatoren voor het gebruik van pesticiden.

Lees het volledige rapport ‘Forbidden Fruit’