Duurzame rietjes zijn minder duurzaam dan gedacht

Als alternatief op plastic rietjes worden tegenwoordig veelal papieren rietjes gebruikt. Voor dit type rietjes wordt vaak reclame gemaakt omwille van de 100% biologische afbreekbaarheid, maar zijn deze alternatieven voor plastic wel echt duurzaam en biologisch afbreekbaar te noemen?

Twee bachelorstudenten biologie van de Universiteit Antwerpen, onderzochten of en in welke mate poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS) aanwezig zijn in drinkrietjes van verschillende materialen op de Belgische markt. 

Veertig merken van rietjes onderzocht

De aanleiding voor het onderzoek was een studie vanuit de VS, waaruit bleek dat rietjes van plantaardige materialen vaak PFAS bevatten. De concentraties en samenstellingen verschilden echter afhankelijk van het materiaal en merk, waardoor het onduidelijk was of deze resultaten hetzelfde zouden zijn voor België. Naast rietjes van plantaardige materialen, zoals papier en bamboe, is er ook onderzocht of er PFAS aanwezig zijn in rietjes van glas, roestvrij staal (RVS) en plastic.

Voor het onderzoek werden 40 verschillende merken van rietjes onderzocht. In vrijwel alle rietjes van plantaardige materialen werden PFAS gedetecteerd, maar de PFAS-concentratie en samenstelling varieerde tussen de verschillende rietjes. Zestien van de 29 onderzochte PFAS werden daadwerkelijk waargenomen in ten minste één rietje. Enkel de RVS-rietjes waren vrij van PFAS. 

Composteerbare verpakkingen

De aanwezigheid van PFAS in de rietjes is geen verrassing voor de onderzoekers. Veel van de composteerbare voedselverpakkingen die op de markt worden gebracht als milieuvriendelijke alternatieven voor plastic en piepschuim, bevatten PFAS. Papieren producten worden zo resistent gemaakt tegen snelle verwering door contact met vet of andere vloeistoffen. Dat maakt hen een stuk minder ‘duurzaam’, terwijl ze vaak wel zo in de markt worden gezet. 

Het is echter nog onduidelijk in welke mate PFAS vrijkomen bij contact met voedingswaren, en welke risico’s er zijn voor gebruikers van deze producten. Uit de Amerikaanse studie blijkt dat ongeveer twee derde van de totale PFAS aanwezig in een geheel rietje van plantaardig materiaal uitloogde ('doorsijpelde') in 15 milliliter (ml) drank. Voor de meer wateroplosbare PFAS was dit zelfs 100%. Deze studie in combinatie met het Amerikaanse onderzoek is minstens een alarmbel.

Blootstellingsbron

Er kunnen nog geen uitspraken worden gedaan over de mogelijke gezondheidsrisico’s bij gebruik van een rietje. Dit onderzoek toont echter wel aan dat het gebruik van rietjes een blootstellingsbron kan zijn voor mensen. Dit is voornamelijk belangrijk voor kinderen, aangezien zij in verhouding meer drinken per kilogram lichaamsgewicht dan volwassenen, en vaker gebruik maken van drinkrietjes.

Uantwerpen.be