Chocola­de­prijzen stijgen: klimaat­ver­an­de­ring raakt cacaopro­ductie

Klimaatverandering raakt de wereldwijde voedselproductie in de kern, en cacao vormt daarop geen uitzondering. West- en Centraal-Afrika, waar meer dan 70% van de wereldwijde cacao wordt verbouwd, krijgt te maken met verschuivende teeltgebieden. Uit onderzoek van Wageningen University & Research blijkt dat klimaatverandering regio’s zoals Ivoorkust bedreigt, terwijl landen als Kameroen en Nigeria mogelijk profiteren.

Grote regionale verschillen in teeltkansen

Het onderzoek, geleid door de Ghanese wetenschapper Paulina Asante, toont aan dat Ivoorkust tegen 2060 mogelijk de helft van zijn huidige cacaoteeltgebied kan verliezen. Ghana lijkt een gematigde afname tegemoet te gaan, terwijl Kameroen en Nigeria juist hun teeltareaal fors kunnen uitbreiden. In Kameroen wordt zelfs een groei van 60% verwacht. “Dit heeft grote gevolgen voor de cacao-industrie,” zegt Asante. “Bedrijven zullen zich moeten aanpassen aan de veranderende omstandigheden.”

Maar de verschuiving brengt risico’s met zich mee. “Kameroen heeft nog veel regenwoud, en cacaoaanplant kan leiden tot ontbossing,” legt onderzoeker Niels Anten uit. De Europese Unie probeert dit met de Regulation of Deforestation-free Products (EUDR) te voorkomen. Deze wet, die vanaf september van kracht is, verbiedt de import van producten uit recent ontboste gebieden. Dit legt druk op zowel producenten als importeurs, waaronder Nederland, een van de grootste spelers in de cacao-industrie.

Van boeren tot consumenten: iedereen merkt de impact

Voor veel West-Afrikaanse boeren, die nu al kampen met lage inkomens en beperkte middelen, kunnen de gevolgen ingrijpend zijn. Om te voorkomen dat productieverlies leidt tot ontbossing elders, wordt ingezet op productiviteitsverhoging per hectare. Schaduwbomen, beter bodembeheer en hittebestendige cacaorassen bieden oplossingen. “De juiste schaduwbomen kiezen is essentieel,” benadrukt onderzoeker Danaë Rozendaal. “Ze moeten de bodem beschermen zonder schaarse waterbronnen extra te belasten.”

Consumenten merken de impact van de krimpende cacaovoorraden ook in de winkel. Prijsstijgingen zijn voelbaar, en fabrikanten zoeken naar alternatieven zoals het gebruik van minder cacao in chocoladerepen. Toch verwacht Anten dat chocolade niet zomaar uit de schappen verdwijnt: “We hoeven ons voorlopig geen zorgen te maken over chocoladeletters onder de microscoop, maar de sector moet wél blijven anticiperen op het veranderende klimaat.”

Nederland speelt hierbij een cruciale rol. Als tweede grootste exporteur van cacao heeft ons land veel te verliezen. De jaarlijkse exportwaarde van cacao en cacaoproducten bedraagt bijna 10 miljard euro, een bedrag dat vergelijkbaar is met de zuivel- en eisector samen. Het veiligstellen van deze markt hangt sterk af van hoe effectief West-Afrika de productie binnen de grenzen van de EUDR kan verhogen.

Wur.nl