"Geen koosjer vlees door nieuwe regels"

De nieuwe regels voor koosjere slacht zijn onwerkbaar. Aan het eind van de eerste dag waarop ze werden toegepast, bleek er geen koosjer vlees beschikbaar te zijn. Dat zegt mr. H. Loonstein, advocaat van de enige koosjere slagerij in Nederland.

De voedsel- en warenautoriteit staat er verkeerd in, stelt Loonstein. „Ik hoop dat de minister ingrijpt. In de joodse gemeenschap ligt dit gevoelig: dit is de eerste keer sinds de Tweede Wereldoorlog dat rituele slacht door overheidsingrijpen onmogelijk is, al is de motivatie natuurlijk anders dan destijds.”

Boosdoener is de vorig jaar gemaakte afspraak van toenmalig staatssecretaris Van Dam met het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap (NIK), het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO) en de Vereniging van Slachterijen en Vleesverwerkende bedrijven (VSV) dat alleen nog maar via controle van de ooglidreflex mag worden vastgesteld of een rund wel of niet bewusteloos is. Als dat niet binnen veertig seconden vaststaat, moet het dier alsnog worden doodgeschoten. Daarmee is het vlees voor veel orthodoxe joden niet meer koosjer. Probleem is dat die ooglidreflex volgens deskundigen van Wageningen University in 85 procent van de gevallen niet werkt als indicator om bewusteloosheid vast te stellen. Maandag, tijdens de eerste slacht volgens de nieuwe regels, was dit zelfs 100 procent, zegt Loonstein. „Alle dieren moesten worden afgeschoten.”

Dramatisch

De advocaat noemt de situatie „dramatisch.” „De zorgen zijn gebagatelliseerd door het NIK, dus een halfjaar geleden heb ik gezegd: Laten we afwachten. Ik zou willen dat ik geen gelijk had gekregen, maar de nieuwe regels blijken onwerkbaar te zijn.” De slachter mag zelf bepalen of het rund binnen veertig seconden bewusteloos is. „Er zijn twee manieren om dat vast te stellen en één van die twee biedt de meeste kans dat binnen veertig seconden echt duidelijk is dat de bewusteloosheid is ingetreden. Maandag werd die methode echter door de mensen van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit niet toegestaan. Ze wilden alleen de andere methode zien. Met als gevolg dat bij geen enkel dier binnen veertig seconden bewusteloosheid werd geconstateerd. Dus moesten alle runderen worden afgeschoten en had de slachter geen koosjer vlees. Ik hoop dat de minister ingrijpt en beide methoden toestaat.”
Tot 1 januari waren er ook vier andere indicatoren voor bewustzijn toegestaan: reactie op een pijnprikkel van het neustussenschot, spontane ritmische ademhalingen, een opricht- en een dreigreflex. Die zijn in de nieuwe afspraak –een addendum op het convenant rond dierenwelzijn dat in 2012 werd gesloten– vervallen. Loonstein hekelt de geheimzinnige wijze waarop dat gebeurde. „Het akkoord is voor het zomerreces ondertekend, terwijl ik er pas later van hoorde.”
In augustus uitte ook oud-rabbijn L. B. van de Kamp zijn bezorgdheid in het Reformatorisch Dagblad. Woensdagmorgen 17 januari verwees hij naar zijn reactie van destijds. Hij vindt de nieuwe afspraak „een verdere beperking van de vrijheid van religieus handelen.” Hij stelt dat koosjere slacht met grote zorgvuldigheid gebeurt. „Er wordt gewerkt met een scherpgeslepen mes met een vastgestelde lengte, waarmee de halsslagader in één keer wordt doorgesneden. Dat snijden gebeurt pijnloos, het is geen scheuren. Zodra het bloed uit de hersenen wegstroomt, treedt bewusteloosheid op.”

Eenzijdig

Opperrabbijn B. Jacobs wees er eerder in de Tweede Kamer op dat de aandacht zich eenzijdig op koosjere slacht –„het is geen rituele slacht; we dansen niet om een koe”– richt, „terwijl het om 3000 dieren per jaar gaat. Er worden in Nederland echter 475 miljoen dieren per jaar geslacht. Verdoving gebeurt niet zo diervriendelijk: er wordt een pin in de hersens geschoten. Dat mislukt bij 10 procent. Dus zo’n 50 miljoen dieren worden levend gevild. Daar heeft niemand het over.”